Bozdurun altınlarınızı da aklınız başınıza gelsin!
Küresel ekonominin başını çeken ABD piyasaları için bugünlerde olumsuz beklentiler paylaşılıyor.
Açığa satış ve carry trade işlemlerinin arttığı bir ortam zaten piyasanın aşağı yönlü olduğu mesajını açıktan haykırıyor.
Bilgiler Amerikan finans dünyasından…
Biri, son dönemde önemli tespitlerinden istifade ettiğimiz yatırım bankası Goldman Sachs’a ait...
Banka ekonomistleri ve analistleri oturmuşlar, “resesyon” anlamına gelen ilgi çekici bir rapor hazırlamışlar…
Raporda ABD’nin bu yılın ilk 6 ayında yüzde 6, yılsonu itibariyle yüzde 24 daralacağı ileri sürülüyor.
‘Sert daralma’ ifadesinin kullanıldığı raporda; daha önce yılın tamamında yüzde 3,8 daralmanın tahmin edildiği ekonomide işsizliğin artmasıyla harcamaların tarihi dip yapacağı, bunun da GSYH’de büyük sert düşüşe sebep olacağı öngörülüyor.
***
ABD finans dünyasının diğer önemli ismi Morgan Stanley ise Goldman Sachs’tan daha kötü bir senaryo çiziyor. Morgan Stanley, ikinci çeyrekte ekonominin yüzde 30 daralacağını ve derin bir resesyona girileceğini raporluyor.
Banka halen eldeki mevcut bilgi ve datalar çerçevesinde ülkede işsizliğin yüzde 12,8’e çıkabileceği, tüketimin de yarıya yakın düşebileceği beklentisine not düşüyor.
Finans dünyası böyle kara tablolar ortaya koyarken ABD Merkez Bankası (FED) ne yapıyor diye sorabilirsiniz?
FED de aynı resesyon plağını çalıyor… Tahvil alımları ve trilyon dolarlık piyasa desteklerinden bahsediyor… Zira St. Louis eyaleti FED Başkanı James Bullard gibi işsizliğin yüzde 30’lara, GSYH’in yüzde 50’ler seviyesinde düşeceğini söyleyen oldukça fazla.
***
Piyasada koronavirüs salgınıyla ekonomideki negatif tabloyu açığa satış ve carry trade ile fırsata çevirmek isteyen çok sayıda kişisel ve kurumsal yatırımların olduğunu geçen yazılarımda dile getirmeye çalışmıştım. Hatta altın fiyatlarındaki yüksek dalgalanmaların sebebini de söz konusu hareketlere bağlamıştım.
İddiamın doğru olduğunu geçen günler daha iyi ispatlıyor.
Açığa satış; ödünç veren tarafından ödünç alan tarafa, belirli bir dönem için sermaye piyasası araçlarının verilmesi ve aynı cins sermaye piyasası aracının aynı değerde geri alınması veya yerine konulması.
***
Bir örnekle anlatayım… Biriyle belli bir kazanç ve zaman karşılığında sözleşme yaparak yerine koymak üzere fiyatı 100 TL olan bir çuval un alıyorsun ve ‘Fiyatı ne olursa olsun aldığım unu sana bir gün sonra geri teslim edeceğim’ diyorsun.
Şayet o gün 100 TL’ye sattığın bir çuval un bir gün sonra 90 liraya düşerse sen 10 TL kâr etmiş oluyorsun. 90 TL’ye yeniden un alıp malı yerine koyuyorsun. Elde ettiğin 10 TL’lik kârı da un sahibiyle sözleşme yaptığın oranda paylaşıyorsun.
Tabii açığa satışın bir de menfi yönü var…
Aynı misal ile devam edeyim… Sattığın 100 TL’lik bir çuval un, şayet bir gün sonra fiyatı 110 TL’ye çıkarsa, o zaman malı 10 TL zararla yerine koymak ve bir de un sahibine sözleşme mucibince malı kullanma bedelini ödemek zorunda kalıyorsun. Yani zarar yazıyorsun…
***
Gelelim carry trade’e… Sözde piyasada kendini korumak için ikinci yol olarak Türkçesi “ara kazanç” olarak tarif edilen carry trade; düşük faizli veya maliyetli para biriminden borçlanarak alınan krediyi daha yüksek faizli veya getirili para birimine yatırmak…
Carry trade yasal bir işlem ama riski oldukça yüksek. Yani carry trade’in, açığa satıştan farkı yok. Riskli olduğu için çok kazanabilirsiniz, ama işler tersine dönerse elinizdekileri bir anda kaybedebilirsiniz.
Nitekim, carry trade’de küresel yatırımcı koronavirüs salgını sebebiyle son 20 yılın en büyük zararına koşuyor. Haber global Bloomberg’den. Yatırımcı dolar cinsinden borçlanmış, gelişen ülke piyasalarına yatırım yapmışlar…
Dolar sürekli çıkışta… Dolar endeksi 102’den taviz vermiyor. Koronavirüs salgını dolara olan talebi artırırken carry trade yapanlar zarar üstüne zarar yazıyor. Olay bu…
Daha ilk çeyrek bitmeden yılbaşından bu yana dolar cinsinden borçlanıp EM’lere yatırım yapanların zararı yüzde 15’lere dayandı. Maliyetin 700 milyar dolar olduğundan bahsediliyor. Bu da 1999 yılından bu yana ortaya çıkan en büyük zarar…
İşte bu; aç gözlülüğün ve hırsın karşılığı… Şimdi bozdurun altınlarınızı da aklınız başınıza gelsin!
“İnsanoğlunun gözünü topraktan başkası doyurmaz” diye boşuna söylenmemiş!