Gelişmiş ülkeler penceresinden dünyaya bakıldığında yaşama şartlarının iyileşmesiyle mesela OECD ülkelerinde insan hayatı ortalama 80 yıla dayandı. Rekor 84 yıl ile Japonya’da. Japonya’yı  İngiltere 81, ABD 79, Çin 75 ve Hindistan 66 yaş ortalamasıyla takip ediyor. Maamafih 65 yaş üstü nüfus şu anda dünya nüfusunun yüzde 10’unu geçmiş durumda.   

Global sağlık harcamalarını incelediğimizde en büyük pazar yüzde 68 ile gelişmiş ülkeler. Gelişmekte olan ülkelerin ilaç sektörü için payı ise yüzde 32. Sağlık harcamaları küresel olarak her yıl ortalama yüzde 5 oranında artıyor. Bu da küresel ekonomik büyümeden daha fazla.

***

Kronik hastalıklardan sadece diyabeti ele aldığımızda; dünyadaki toplam diyabet hastası sayısının bugün yarım milyar civarında olduğunu görüyoruz.

Bir başka data daha vereyim… Küresel ilaç sanayinin yıllık gideri 1,5 trilyon dolar. Önümüzdeki 5 yıla bakıldığında söz konusu rakamın hesabını yapabilen yok.

İlaç üretiminde ABD yüzde 65 ile birinci, Avrupa yüzde 18 ile ikinci sırada… Japonya’nın ilaç sanayiindeki küresel büyüklüğü yüzde 7. İlaç tüketiminde de ABD, Çin ve Japonya başı çekiyor. Bu ülkeler aynı zamanda dünya ilaç üretiminin yüzde 70’ini tüketiyor.

İlaç tüketiminde biz de iyi yerdeyiz! Yılda 2,5 milyar kutu ilaç tüketimine karşılık 40 milyar liraya yakın para ödüyoruz. Ülkemizde jenerik veya eşdeğer dediğimiz ilaç sektörü de 10 milyar lirayı geçti.  

Ancak bu kadar büyük global potansiyele rağmen ilaç şirketleri hedefledikleri kazançları sağlayamıyor. Gelirler, giderleri karşılayamıyor…

***

Dünyada ve Türkiye’deki ilaç sektörüne bakarak koronavirüs salgınını daha net anlama imkanına kavuşabiliriz.

Geçen hafta uzun bir değerlendirmeyle ilaç şirketlerinin “antibiyotik ilaçlar” konusunda büyük zararlar yazdığını ve bu zararların özellikle gelişmiş ülkelerdeki antibiyotik kullanımının azalmasından kaynaklandığını ifade etmeye çalışmıştım.

Evet bugün küresel birçok ilaç şirketi gelişmiş ülke pazarlarında onkoloji ilaçları rağbette olmasına rağmen antibiyotikte frene basmış durumda. Son yıllarda onkoloji ve kan ürünlerinin tüketimi arttı ama antibiyotik ve kardiyovasküler’lerin tüketimi ise hızla azalıyor. Maalesef Türkiye’de antibiyotik kullanımı Avrupa’nın zirvesinde.

***

Buradan varmak istediğim nokta; dünya ve insanlık değiştiği gibi global ilaç sektörü de şekil değiştiriyor. Bugün 1000 dev ilaç şirketi geleceğe yönelik üretimlerini insanlığın gidişatına göre dizayn ediyor.

Şu sözü hiç unutmayın derim…

“İnsanlık tarihi savaştan ibarettir, barış ise savaşlar arası molalardır…”

Bırakın gıda, savunma ve teknoloji giderlerini, dünya yakın tarihte asıl sağlık alanında devasa paralar harcamak zorunda kalacak. Niye mi? Yakın gelecekte virüslerin yaygın hale gelmesiyle hastalıklar daha fazla artacak. Sağlık harcamaları bugünkünün iki-üç katına çıkacak.

Diğer taraftan savaşlarda artık konvansiyonel silahlar insanları tatmin etmiyor… Nükleer, biyolojik ve kimyasal dediğimiz NBC silahları uluslar arası anlaşmalarla yasaklandığı halde, sanki ufak ufak devreye alınıyor.

***

Hatırlayın…

Geriye doğru gidip bir düşünün; İsrail’in Filistin’de… Saddam Hüseyin’in Irak Hama’da, Halepçe’de…  Esed’in ve babasının Suriye’de, Çin’in ve vahşi ülkelerin bilinmedik yerlerde kullandığı kimyasal ve biyolojik silahların yıkımını, çoluk çocuk insan katliamını…

Bu korkunç silahları bu kişilere ve devletlere kim verdi? Onu da azıcık fehmedin, derim…

Sanki film tekrar geri sarılıyor… Savaş ve terörist faaliyetlerde maliyetin diğer silahlara göre çok daha düşük, ancak etkisinin konvansiyonel silahlardan çok daha yıkıcı olması bugün tercihleri dünyaca yasaklanan NBC’ye doğru yönlendiriyor.

Şimdi tüm ilaç şirketleri, yeryüzünde her fırsatta kullanılmaya çalışılan NBC silahlarının etkilerini azaltacak, tedavisini yapacak ürünler üzerinde çalıştığını tahmin ediyorum.

En fazla ilaç tüketen ülkelere dikkat edin ve onları yakından izleyin!..

Zira insanlıkla birlikte artık her şey değişiyor!