Kontrollü; alışkanlıklarımız, eğlence düşkünlüğümüz, boş vakitlerimiz enflasyona geçit vermeyecek davranışlarımız…

Sadece elde tüten sigaranın, yanan tek lambanın hesabını yapın, bu bile yeter!

Yansak, tutuşsak da bundan sonraki iş artık harcama değil, tasarruf. Tasarruf yapamazsak, tasarrufa aldırış etmezsek; enflasyondan çok çekeceğiz.

***

Mutlaka pandeminin büyük etkisi var ama, 2021 Aralık ayında yıllık üretici fiyatlarının yüzde 80’e, tüketici fiyatlarının yüzde 36’ya, çekirdek fiyatların yüzde 32’ye aylık enflasyonun yüzde 14’e dayandığı bir ortamda Türkiye olarak işin vahametini anlamak durumundayız. Dikkat etmezsek kısa zamanda 3 haneli enflasyonları görebiliriz.

Fertten başlayarak her ev, her işletme, her firma, her sokak, her mahalle, her ilçe, her vilayet fiyat artışlarıyla savaşmak zorunda. Devlet tasarrufa yönelecek… Vatandaş tasarrufa koşacak… Para ve maliye politikalarında birinci madde “enflasyonla nokta atışı mücadele” olacak.

Bugünden itibaren boşa geçirecek ne bir dakika vaktimiz, boşa harcayacak ne bir kuruş paramız, ne bir gram mumumuz, ne bir parça kâğıdımız, kalemimiz var.

Enflasyon bardağı doldu... Her damla artık kabı taşırıyor!

Ancak zaaflarımıza yenilmezsek mücadeleye omuz vermiş oluruz, enflasyona yenilmeyiz!

***

Enflasyonun önemli kalemi enerji fiyatları pandemi sürecinde yüzde 100’leri aşan oranda arttı. Buna rağmen devletimiz fiyat artışlarını vatandaşa direkt yansıtmıyor.

Malumunuz her devlet petrol ve doğalgazı üreticilerden aynı fiyattan alıyor. Fakat imkânlar ölçüsünde her ülkede akaryakıt, doğalgaz ve elektrik fiyatları farklılık gösterebiliyor.

Şu anda 1 litre benzin Hollanda’da 1,96, İspanya’da 1,48, Almanya’da 1,66 euro... Türkiye’de 0,89 euro.  

1 metreküp doğalgaz İsveç’te 2,47, Almanya’da 1,31, İtalya’da 1,32, Yunanistan’da 1,08 euro. Türkiye’de 0,17 euro.

Türkiye, Avrupa’da elektriği en ucuz kullanan ikinci ülke; 0,06 euro. Bizden daha ucuzu Ukrayna.

Rakamların anlamı şu: Devletimiz malum süreçte fiyat artışlarına karşı milleti koruyor. Vatandaşa ait doğalgaz faturasının yüzde 80’ini, elektrik faturasının yüzde 50’sini devletin sübvanse ettiğini herhalde duymuşsunuzdur?

Devlet gaz ve elektrikte milletin faturasından 100 milyar lira ödemiş durumda. Bu, Türkiye’de hane başı 68 ile 137 lira arasında devlet desteği demek.

***

İşte devletin enflasyonu düşürmedeki bu kadar yüksek katkısına karşılık aynı anlayışı vatandaş da sahaya yansıtmalı. Ülke olarak özellikle enerji, emtia ve gıdada ekonomik gidelim ki harcamalarımız dengeli olsun, bütçelerimiz aşınmasın!

Hükümet enflasyona baskı amacıyla büyük bir ihtimalle dolaylı vergilerde yeni bir düzenleme yapacak. Yani halkın sırtından KDV ve ÖTV yüklerini hafifletme yoluna gidecek. Dolayısıyla dolaylı vergilerde oransal bir sadeleştirme söz konusu.

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin daveti üzerine biraraya gelen iş dünyasının kadın temsilcileri KDV’den şikâyetçi olmuşlardı. Bunu daha önce yazmıştık. Mezkûr toplantıda “KDV’de sadeleştirme” konusunun geçtiğini açıklayan iş kadınlarımız müjdenin ilk işaretini vermişlerdi.

Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanımız Bendevi Palandöken de KDV’yi düşürücü yeni düzenlemelerin yapılmasını istemişti.

Keşke, vergi adaleti yönünden sakıncalı KDV ve ÖTV tamamen kaldırılabilse ama imkânlar buna müsaade etmiyor.

***

Vergi gelirleri, KDV ve ÖTV hakkında küçük bir not düşeyim…

2021 yılı itibariyle toplam vergi gelirleri 1 trilyon 57 milyar lira. Vergi gelirlerinin Gayrisafi Yurtiçi Hasılata’da (GSYH) büyüklüğü yüzde 15,9. Katma Değer Vergisi’nden (KDV) 275 milyar lira, Özel Tüketim Vergisi’nden (ÖTV) 220 milyar lira elde edildi. Dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki büyüklüğü yaklaşık yüzde 50’lere geliyor.

2022 yılında 1 trilyon 430 milyar lira vergi geliri tahmini var. Gelir Vergisi’nden bu yıl 262,6 milyar lira, Kurumlar Vergisi’nden 183 milyar lira bekleniyor.

Bu yıl ÖTV’den 221 milyar lira gelir tahmini yapılırken KDV gelirinin fiyat artışları doğrultusunda 300 milyar lirayı geçmesi öngörülüyor.

İlk bakışta 83 milyon insanın sırtındaki KDV ve ÖTV’nin ortalama 500 milyar liralık enflasyon baskısını görebiliyoruz. Fakat hükümetin bu olumsuzluğa da el atacağını düşünerek olumlu beklentilerimizi yüksek tutuyoruz.