Kıbrıs’ın güney sahalarından çıkacak olan gaz Türkiye ile Doğu Akdeniz ülkeleri arasında çekişme konusu. Bu kadar bolluk içinde gaz ve petrolün fiyatı pahalı. Peki bunun nedeni ne diye sorduğumuzda  petrol ve gaz çıkan alanlarda  büyük devletlerin işleri karıştırması, birbirlerinin müşterilerini sıkıştırmaları ve zorluklar yaratmaları. İkinci dünya savaşının temel nedenlerini açıklayan bir kitabın ismi ‘kaynak savaşları’ idi. Bunca gelişmeye rağmen kaynak savaşı hala çatışmaların önemli bir bölümünü oluşturuyor.

Avrupa ve Avrupa’yı Rus ve İran petrolü ve gazından kurtarmak isteyen Amerika’nın yeni gözdesi, şimdilik gelişmekte olan Transkaspian Gaz Boru Hattı. Hazar denizinin yasal statüsü daha önce yapılan bir andlaşma ile belirlendiği için Hazar denizine kıyısı olan ülkeler, diğer beş ülkenin rızası ile hazar denizinden boru hatları ile birbirlerine bağlanabilecekler.

Batının beklediği Türkmenistan ile Azerbaycan’ın eski dönemlerindeki husumetlerini bir kenara bırakarak kıyılarındaki gaz hatlarını birbirlerine bağlamaları. Kazakistan’ın da yakınlarda çıkan gaz hattını bu hatlara ileriki dönemlerde bağlayabileceği ileri sürülüyor.

Türkmenistan 483 millik Doğu-batı boru hattı ile gazını zaten Hazar denizi kıyılarına kadar getirmiş durumda. Uzmanlar Hazar bölgesinde 292 trilyon metreküp gaz bulunduğunu belirtiyorlar.

Bölgede yeni boru hattı projeleri yapılmaya başlamış bulunuyor. 2018 ortalarında Azerbaycan TANAP (Trans Anadolu Boru Hattı) Türkiye’ye gaz vermeye başlamış durumda. Bu gaz ilerde TAP (Trans Adriyatik Boru Hattı) ile İtalya’ya ulaşıyor olacak. 2020 yılında Güney Gaz Koridoru ile Azerbaycan Avrupa’ya direkt olarak gaz verecek.

Bütün bu gelişmeler Hazar denizinin doğu kısmı boru hatları ile Batı kısmına bağlanarak gaz aktaracak duruma gelebilecektir. Azerbaycan’la Türkmenistan arasında ki boru hattı mesafesi 60 mil uzunluğunda olup 500 milyonluk bir proje değeri taşımaktadır.

Bu bağlanma projesi Rusya ve İran tarafından ayrı büyük boru hattı projelerine göre daha kolay kabul edilebilecek gibi gözükmektedir. Rusya ve İran diğer alanlarda boğuştukları için bu tür bir proje onları çok rahatsız etmeyecektir. Son gelişmeleri dikkatle izleyen Amerikan tarafı Nevruz bayramı nedeniyle Türkmenistan Devlet Başkanına gönderdiği mektupta Hazar Denizi konusunda yapılan yeni yasal yapılanmadan faydalanarak Batı’ya gazınızı sevk edersiniz, demektedir.

Hazar bölgesinde ilk boru hattı 1906 yılında kurulmuş olup 19 santim çapı olan ve Batı ile Batum arasında kerosen sevk edilen bir boru hattı idi. Eğer beklentiler yerine gelirse gerek Azerilerin, gerek Türkmenlerin ve Rusların boru hatlarının Batı’ya doğru uzandığı bir yolun üzerinde bulunuyor ülkemiz.