Sedat YILMAZ

Türkiye’de istihdam daha doğrusu işsizlik sorunuyla ilgili muazzam bir proje hayata geçirildi. Yaklaşık 2,5 yıldır İstanbul Sanayi Odası (İSO) ve Milli Eğitim Bakanlığı ile ortaklaşa gerçekleştirilen Mesleki Eğitim İşbirliği Protokolü doğrultusunda meslek liseleri – sanayi işbirliği projesiyle birçok meslek okulu ekonomiye kazandırılıyor. 

Gelişmiş ülkeler üretim ve istidam meselelerini meslek okullarıyla çözerken bizde bu alanın bakir kalmasına razı göstermeyen vatanperver sanayi kesimi, yüksek fedakârlık örneği sunarak mesleki eğitimi ön plana alan sistemi destekliyor. “Her lise, her üniversite aslında bir meslek okulu” anlayışıyla üretilen mesleki projeler istihdam sorunlarını merkezinde kökten çözmeyi hedefliyor.

Halen başta imalat sanayiinde olmak üzere açık iş olarak çalışmak için bir milyon işin hazır olduğu, ancak kalifiye elemansızlık sebebiyle söz konusu işlerin doldurulamadığı Türkiye’de mesleki eğitimin önemi ve ihtiyacının arttığı gözleniyor.

Özellikle gençliğe hem bir müjde hem de bir bayram mesajı olarak işsizlik meselesini çözmeyi amaç edinen mesleki eğitim projesini İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Sayın Erdal Bahçıvan ile değerlendirdik.

Eğitim – sanayi işbirliği

Söz konusu ihtiyaç doğrultusunda birçok meslek okulunun artık üretimin bizzat içinde olduğunu belirten İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, önemli bir meslek lisesi – sanayi işbirliği yolculuğu başlattıklarını, projenin her geçen yıl daha da genişlediğini söyledi.

Meslek Liselerini, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile birlikte yeniden bir marka ve eski saygın günlerine kavuşturmanın gayretini taşıdıklarının altını çizen Erdal Bahçıvan, ülkenin en önemli kaynağının üreten gençlik olduğunu dile getirerek, “Eğer insan kaynaklarımızı, övündüğümüz ve en büyük zenginliğimiz olarak gördüğümüz genç nüfusumuzu doğru alanlara kanalize edemezsek gelecek yıllarımızı heba etmiş oluruz” dedi.

Sadece bugün değil, gelecek yıllar için doğru ve planlı bir eğitimle gençleri istikbale hazırlamanın önemini vurgulayan Erdal Bahçıvan, hızla değişen dünyada küresel dinamiklere uyumlu, nitelikli ve katma değeri yüksek bir üretim toplumu gerektiğini hatırlattı.

Maya tuttu, proje büyüyor

Mesleki eğitim işbirliği projesiyle geçmişte yaşanan üreten bir toplum haline gelme ve hayata erken başlama işlevini yeniden kazandırmaya çalıştıklarını dile getiren Erdal Bahçıvan, “2,5 yıllık proje olmasına rağmen söz konusu sistemin başarısı sayesinde meslek okullarımıza ilgi artıyor. Süreç devam ederken yeni meslek okullarımızın projeye dahil olması, atılan mayanın tuttuğunu gösteren çok önemli bir işaret” diye konuştu.

Projeyle üretimden kopuk olmayan, üretimin içinde bir eğitimin yaygınlaştığını ifade eden Erdal Bahçıvan, meslek okullarında mezun olduktan sonra değil, daha okul yıllarında kendi yönünü bulmuş ve yetişmiş ‘aranan eleman’ öğrenci profilinin oluştuğunu kaydetti.

Genç nüfusu gelecek adına doğru yönlendirmek ve doğru eğitimle planlı bir istikbale hazırlamak Türkiye adına hayati önemi haiz olduğunu dile getiren Erdal Bahçıvan, “Çünkü gelişmekte olan bir ülke olarak bizim, hızla değişen dünya dinamikler uyumlu nitelikli ve katma değeri yüksek bir üretim toplumu olmak en büyük hedefimiz olmalı. Bu hedefe ulaşmak da, ancak ülkenin üretim dinamiklerine uygun olarak yetişmiş üretken bir nüfus oluşturmakla mümkün olabilecek” dedi.

En önemli kaynak gençlik

Erdal Bahçıvan, dünyada gelişmiş seviyedeki ülkelerin üniversite değil, üniversite öncesindeki mesleki eğitimdeki planlı ve programlı çalışmayla yol aldığını, Türkiye’nin de birçok ülkede olmayan genç nüfus kaynağı olduğunu, kaynağın iyi kullanıldığı takdirde iyi mesafeler alınacağını kaydetti.

Ne yazık ki mesleki eğitim konusunda ülkenin bazı temel yanlışlar içine düştüğünü, mesleki eğitimin kötülendiğini, meslek liselerinin ikinci plana atıldığını hatırlatan Erdal Bahçıvan, “Maalesef meslek liselerine yönelik algıda, ciddi anlamda bir tahribat oluşturuldu. Çocuğunu meslek lisesine gönderen aileler kendisini adeta bir eksiklik yapmış bir kusur işlemiş saydı. Meslek lisesine giden öğrenci de hayata eksik başlama hissine kapıldı. Bu nedenle gençlerimizin ve ailelerin eğitim hayatının en temel direklerinden biri olması gereken meslek liselerine olan ilgisi azaldı” bilgisini verdi.

Hayata erken hazırlıyor

Cumhuriyet döneminden itibaren Türkiye’de bir meslek edinerek hayata erken başlamanın heyecanı ve gururunun yaşandığını, o dönemlerde meslek okullarına oldukça fazla ilginin olduğunu anlatan İSO Başkanı Bahçıvan, “Çok kıymetli, marka değeri yüksek olan meslek liseleriydi onlar. Neredeyse üniversitelerden, fakültelerden çok daha kıymetli, değer ifade eden, mezunlarının, öğretmenlerinin marka olduğu meslek liselerimiz, kendi markalarını taşıyan meslek liselerimiz vardı. Maalesef son yıllarda cumhuriyetin o birikimi eritildi ve ciddi anlamda mesleki eğitim kayıp verdi” diye konuştu.

Erdal Bahçıvan, marka mesleki okullarımızı günümüzde yeniden hayata geçirme, gençlerimizi tekrar meslek okullarına döndürme amaçlı Milli Eğitim Bakanlığı ile 2,5 yıl önce Mesleki Eğitim İşbirliği Protokolü (MEİP) imzaladıklarını, söz konusu protokol çerçevesinde geçmişin hatalarını, eksikliklerini göz önüne alarak yeni bir yol haritası çizdiklerini söyledi.

Doğru yolda olduğumuzun işareti

2,5 yıl gibi kısa sürede meslek liselerinde elde edilen başarı, hatta koronavirüs döneminde bir fabrika gibi çalışarak maske, dezenfektan, siperlik gibi üretimlerle ekonomiye katkı veren okulların gelecekte de büyük hikâyeler yazacaklarını gördüklerini dile getiren Erdal Bahçıvan şöyle dedi:

“Gelişmeler çerçevesinde meslek okullarımıza ilgi sürekli artıyor. Bir eğitim ve öğretim hayatı için 2.5 yıl gibi kısa bir süre geçmiş olmasına karşın görüyoruz ki her geçen gün okullarımızdaki başarı, okullarımıza dönük ilgi artıyor. Öğrencilerimizin öğretmenleriyle, müdürleriyle oluşturmuş olduğu başarı hikâyeleri, ve nihayetinde bu ilginin tercihlere dönüşmesi, böylece okullarımıza dönük puanlarının artması bize çok doğru yolda olduğumuz gösteriyor.”

Geçen sürede meslek liselerine yönelik heyecanın öbek öbek yükselmesinden mutlu olduklarını belirten Erdal Bahçıvan, başarıyı elde ederken üretimden kopuk değil, üretimin içinde bir eğitim uyguladıklarını, öğrencilerin mezun olduktan sonra karşılaşacakları gerçek hayatla ve beklentileriyle uyumlu bir modeli ortaya koyduklarını, öğretmenlere dahi verilen staj imkânlarıyla öğrencilerin beceri ve başarılarının katladığını, öğrencilerin hayata karşı yüksek özgüvenlerinin oluştuğunu söyledi.

Sistemi kökten değiştirdik

Uygulanan projeyle amaçlarının  meslek lisesi eğitimi gibi kıymetli bir eğitimden geçmiş ve bu dönem boyunca iş tecrübesi kazanmış gençleri meslekleriyle gurur duyacakları, rahatlıkla iş bulabilecekleri ve toplumun ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri bir eğitim verdiklerini dile getiren Erdal Bahçıvan, “Öncelikle şunu vurgulamakta fayda var… Meslek lisesi mezunlarına olan bakışı kökten değiştirecek şekilde bir dönüşüm süreci başlattık ve bunun ilk adımının da meslek lisesi mezunlarını ‘ara eleman’ değil, ‘aranan eleman’ seviyesine getirmek olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle ara eleman sözü artık bizler için eskide kalan bir tabir” şeklinde konuştu.

Sanayicinin nitelikli teknisyen ihtiyacı hemen her sektörde olduğuna dikkat çeken Erdal Bahçıvan, özellikle spesifik teknik bilgi gerektiren kaynakçılık gibi alanlarda yoğun ihtiyacın gözlendiğini, bu kapsamda Milli Eğitim Bakanlığı’nın da belirlediği öncelikli alanlara yönelik çalışmalara devam ettiklerini, burada temel amacın sanayicinin ihtiyaç duyduğu nitelikli teknisyeni ve diğer deyişle ‘aranan eleman’ı yetiştirmek olduğunu kaydetti.

Sanayici çözümün parçası

İhtiyaç duyulması halinde farklı tematik alanlara dair çalışmalar yaptıklarını, sanayicinin son yıllarda meslek liselerinin yönetimlerine, beceri eğitim / staj programlarına ve müfredatına dahil olarak çözümün bir parçası yapmaya çalıştıklarını anlatan Erdal Bahçıvan, bugün artık, ilgili, merak eden ve hayat boyu öğrenme bilincine sahip bir birey olmak, farklı kaynakları araştırarak teknolojik bilgi nerede ve nasıl kullanılıyor bunu bilmek, teknolojinin hayatı nasıl kolaylaştırdığına vakıf olmak gibi niteliklerin  ön plana çıktığını belirtti.  

İş dünyasında bilgiyi kullanabilen, katma değeri yüksek işler yapabilen ve inovasyonla insanların hayatına değer katan insan olabilmenin gençleri ileriye taşıyacak özellikler olduğuna vurgu yapan Erdal Bahçıvan, “Daha şimdiden net olarak söyleyebilirim ki; bu meslek liselerimiz bu anlamda Türkiye’nin geleceğine zenginlik getiriyor, getirecek. Bugün bana İSO’da vermiş olduğunuz emeklerin karşılığında size en çok haz veren ne derseniz, meslek liselerine dönük harcadığım zaman ve bu konuda vermiş olduğumuz çabaların gayretlerin karşılığını görmek diyebilirim. Bu adeta 100 yıl 150 yıl sonra görülebilecek olan bir dev ormanın fidanlarını dikme boyutu.  Biz kendi ömrümüz içerisinde belki küçük ağaçlar olduğunu göreceğiz ama inanıyorum ki Meslek Liseleri sayesinde Türkiye o büyük ormana kavuşacak” dedi.

Salgında kendilerini ispat ettiler

Erdal Bahçıvan, Covid-19 ile mücadele sürecinde büyük gayret gösteren meslek liselerinin Türkiye’nin dört bir yanına sağlık ekipmanı gönderebilmek için var gücüyle çalıştığını, temizlik malzemesinden maske ihtiyacına, tek kullanımlık önlük ve tulumdan yüz koruyucu siperliklere kadar pek çok ürünü temin eden okulların yaptığı çalışmalarla tüm dikkatleri üzerine çektiğini söyledi.

Kendisine imkân sağlandığında neleri yapabileceğini tüm ülkeye gösteren meslek liselerinin öğretmenleri ve öğrencileriyle birlikte el ele vererek, ihtiyaç duyulan ürünleri hızla üreterek topluma moral aşıladığını vurgulayan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “Her gün yeni bir ürünü üreterek, vatandaşlara ulaştırmaya başlayan meslek liseleri virüsün yayılımını önlemede önemli görevler üstlendiler. Bu süreçte, en büyük katkı İSO’nun desteklediği meslek liselerinden geldi. Bu konuda pek çok girişimde bulunan İstanbul Sanayi Odası, pandemi süreciyle meslek liselerinin ne kadar önemli olduğunu herkese göstermiş oldu” diye konuştu.

Tam zamanında devreye girdiler

Dünyada birçok insanın hayatını kaybetmesine sebep olan Covid-19 ile karşı karşıya kalan birçok farklı kurum ve kuruluş şaşkınlık yaşarken İstanbul Sanayi Odası’nın destek verdiği meslek liseleri, çevik ve dinamik hareketiyle salgında tam zamanında aksiyon almasını bildiğini dile getiren Erdal Bahçıvan, “2 yıldır meslek liseleriyle temas halinde olan İSO, geçen süre içinde birçok lisesini, üreten okullara dönüştürdü.  Milli Eğitim Bakanlığı’nın öncülüğünde 109 meslek lisesi pandemide üretim çalışmalarında yer alırken, en hızlı aksiyon alan liseler ise protokol kapsamındaki okullar oldu. 40 okulun doğrudan neredeyse 15 tanesi hızlıca üretime girerken, sağlıkla ilgili tüm kritik unsurların üretiminde rol oynadı. Belli bir mertebeye kadar okullara hammadde ve teçhizat desteği veren İSO yönetimi sayesinde, meslek liselerinin hızlı bir şekilde aksiyon alması sağlandı” bilgisini verdi.

Daha iyi noktalara gidiyoruz

İSO birimleri, okullarda öğretmenlerimiz ve idarecilerimizle meslek liselerini daha iyi noktaya taşımak için sürdürülebilir eğitim programıyla çalıştıklarını belirten İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “Daha iyi noktalara gidiyoruz. MEB işbirliği ile başlayan mesleki eğitim projelerimiz dahilinde bir Mesleki ve Teknik Eğitim Geliştirme Merkezi’nin kurulmasında son aşamaya geldik” dedi.

Yakında İstanbul Kalkınma Ajansı’na sunacakları Mesleki ve Teknik Eğitim Geliştirme Merkezi projesinin İstanbul’daki 300’ü aşkın mesleki ve teknik Anadolu lisesi yönetici, öğretmen ve öğrencilerine hizmet sağlayacağını ifade eden Erdal Bahçıvan, “Merkezin öğretmen eğitimleri, öğrenciler için yetenek analizi, staj eşleştirmesi ve istihdam takiplerini yerine getirecek” diye konuştu.

Günümüzde yüksek teknolojiye odaklanan bir dünyada sanayi 4.0’ların, 5.0’ların konuşulduğunu vurgulayan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, “Bu dönemde normal, rutin meslekler kadar ileri teknoloji her geçen gün yeni boyutlar kazanıyor. Tartışmasız yazılım bu konudaki en önemli alanlardan biri.  İstanbul’da ilk yazılım meslek lisesi modelini hayata geçirmekten mutluluk duyuyoruz” dedi.

İSO olarak mesleki eğitimde Erasmus akreditasyonuna hak kazanan kurum olduklarını belirten Erdal Bahçıvan, 2022 yılı başından itibaren öğrenci ve öğretmenlerin yurtdışı beceri, işbaşı eğitimi, staj ve kurslara katılımlarının sağlanacağını bildirdi. Bahçıvan ayrıca İSO Sınav ve Belgelendirme Merkezi projesiyle meslek standartları ve ulusal yeterliliklerin geliştirilmesini desteklediklerini kaydetti.