Sedat YILMAZ

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürü Ahmet Güldal, göreve geldikleri günden bu yana alım fiyatlarını hasat başlamadan önce açıkladıklarını hatırlatarak, özellikle stratejik ürün buğdayda son iki senedir daha iyi fiyat vererek 9 milyon hektardan 7 milyon hektara kadar düşen buğday ekim alanlarını genişletmek için çaba gösterdiklerini söyledi.

TMO Genel Müdürü Güldal soruları cevaplarken tarım sektörü, kuraklık, hububat alımları ve piyasa regülasyonuyla ilgili bilgiler verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu yıl 4 Mayıs’ta geçen yıl ise 2 Mayıs’ta hububat alım fiyatlarını açıkladığının altını çizen Ahmet Güldal, buğdayda yine stratejik önemini dikkate alarak üreticiyi memnun edecek bir fiyat belirlediklerini bildirdi.

Açıklanan buğday taban fiyatıyla üreticinin maliyetinin en az yüzde 51’ini karşılayacağını öngördüklerini belirten Ahmet Güldal, “Çiftçimize buğday üretimine verdiğimiz önemi açıkladığımız fiyatla göstermiş oluyoruz. Daha önce 9 milyon hektar olan buğday ekim alanları geçen yıla kadar 7 milyon hektarın altına kadar düşmüştü. Geçen sene verdiğimiz fiyatla toparlandı. Bu seneki fiyat buğday ekim alanlarını artıracak” dedi.

dünya buğday rekoltesinde artış olduğunu ve 762 milyon tondan 764 milyon tona revize edildiğini, Dünya buğday fiyatının 225 dolar seviyelerinde olduğunu ancak yeni sezon buğdayın tonunun 205-207 dolar seviyelerinde olduğunu belirtti.

Fiyat artışının 3 sebebi

Ahmet Güldal, TMO olarak taban fiyatı belirlenen her ürünün maliyet hesaplarının yapılarak elde edildiğini, dolayısıyla belirlenen maliyet üzerinden alım fiyatlarının açıklandığını söyledi.

Hububat fiyatlarının yapılan hesaplar üzerinden bir önceki yıla oranla yüzde 36 arttığını anlatan TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, “Açıkladığımız fiyatlar o günün koşullarında beklentilerin de üzerinde olan bir fiyattır. Nitekim üreticiler tarafından memnuniyetle karşılanmıştır. Hatta pek çok üretici temsilcisi bizleri arayarak teşekkürlerini ilettiler. Üreticimiz alın terinin karşılığını aldı” diye konuştu.

Başta buğday hububatta fiyat artışlarının nedenlerini sıralayan Ahmet Güldal, hasadın ilerlemesiyle birlikte yaşanan tarımsal kuraklık, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu bölgelerimizde üretim ve verimde kayıplara yol açtığını, piyasa fiyatlarında artış başladığını söyledi. Güldal, “Fiyat artışlarında 3 önemli etken var. Biri kuraklığa bağlı rekolte kaybı, ikincisi dünya fiyatlarındaki artış ve üçüncüsü fiyat artışı beklentisiyle yapılan stoklama” dedi.

Olağanüstü durumların olağanüstü tedbirleri beraberinde getireceğini dile getiren TMO Genel Müdürü Güldal, “2020’den başlayarak 2021’de de olağanüstü şartlar devam ediyor. TMO normal dönemde ithalat yapmaz ve iç piyasaya satış da gerçekleştirmez. Kuraklık etkisi ve fiyatların yükselme eğiliminde olması sebebiyle dış alım yoluna giden TMO, aynı zamanda iç piyasaya Temmuz ayından itibaren de yem hammaddesi satışı yapıyor” bilgisini verdi.

TMO’nun regülasyon görevi

TMO’nun iki önceliğinin birinin üretici diğerinin ise tüketici olduğuna dikkat çeken Ahmet Güldal, “Hasat dönemiyle birlikte tüketiciler açısından piyasa regülasyonu görevimizi gerçekleştirdik. Benzer un piyasasında istikrarı sağlamak üzere Eylül ayından itibaren un satış fiyatını taahhüt eden firmalarımıza yönelik ekmeklik buğday satışlarımıza başladık” dedi.

Sadece buğday değil arpa fiyatlarının hasadın başlamasından 15 gün sonra Haziran’da iç piyasada 2 bin 700 – 2 bin 800 lira seviyesini gördüğünü bunun üzerine yemde de regülasyon yaptıklarını belirten Ahmet Güldal, “Et, süt ve yem üreticilerimizin maliyetlerinin düşürülmesini temin ettik ve onlara sağladığımız uygun fiyatlı arpa ve mısır ile maliyetlerinde oluşabilecek ilave 2 milyar liralık yükün önüne geçtik” açıklamasını yaptı.

Piyasada sıkıntı oluştuğunda ihracat kotası, gümrük tedbirleri gibi önlemlerin alındığını, TMO’nun ise tüm önlemleri hayata geçirdiğini belirten Ahmet Güldal, “Un regülasyonu ve yem regülasyonu uygulamalarımızda verdiğimiz ürünleri taahhüt karşılığında veriyoruz. Un regülasyonunda, un üreticilerinden satış fiyatı bilgilerini istedik. Alınan verilerin ortalamasının altında satış yapan un üreticilerine kullandıkları ekmeklik buğdayın yarısını uygun fiyatla vermeyi taahhüt ettik. Her ay onların satış fiyatları üzerinden taahhütlerini denetledik” diye konuştu.

Taahhüt verene destek

Şu an 185 – 199 lira olması gereken un çuvalı satış fiyatının altında taahhüt veren tüm un üreticilerine destekler verdiklerini hatırlatan TMO Başkanı Ahmet Güldal, diğer taraftan ekmeğin maliyeti içerisinde unun payının yüzde 33, diğer girdilerin payının ise yüzde 67 olduğu bilgisini verdi.

Tarım ve Orman Bakanı Dr. Bekir Pakdemirli’nin “Biz regülasyon konusunda üzerimize düşeni yapacağız. Ben sizlerden fiyat taahhüdü istiyorum ve bu taahhüde sadık kalmanızı özellikle istiyorum. Bu taahhütlere sadık kalmanızla alakalı takipleri Bakanlık ve ilgili kurumlarla sıkı bir şekilde yapacağız. Kasım’da TMO stoklarında 1 milyon 70 bin ton hububatı regülasyon için ayırmıştık. Bunun 410 bin tonu ekmeklik buğdaydı. Son piyasa gelişmelerini dikkate alarak hem sanayicinin hem vatandaşın maliyetine katkı sağlamak amacıyla kasım satışlarına 100 bin ton ekmeklik buğday ilave edilmesi talimatı verdim” sözlerini hatırlatan TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, piyasanın olumlu seyri konusunda eldeki tüm imkânların kullanılacağını vurguladı.

Yeni hasat yaklaşırken eldeki stokların eritilmesi amacıyla ihracatçı ülkelerin piyasaya ürün arzını arttırabileceğini ve bu durumun dünya buğday fiyatlarında düşüş sağlayabileceğini tahmin eden TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, lisanslı depoculuk sistemiyle ilgili de açıklamalarda bulundu. Güldal, “Lisanslı depoculuk sistemi ülkemizde büyük oranda oturmuştur. Bu seneye özel işleyişteki önemli husus kuralık nedeniyle depolarda çok ürün arz edilmemiş olmasıdır. TMO alım zamanı ürününü lisanslı depoya götüren üreticiden ürün alıyor” dedi. Güldal, bu yıl Trakya ve Karadeniz bölgesinin kuraklıktan etkilenmediği için özellikle çeltik üretiminin çok iyi olduğunu, TMO depolarının çeltik ile dolduğunu kaydetti.