Serhat DURMUŞ

İstanbul ana karasındaki en yakın komşuları Maltepe ve Kartal ilçeleri olan Adalar'ın il merkezinden uzaklığı ise yaklaşık 30 kilometredir. Adaların tamamı 11.05 kilometrekaredir. Burgazada, Heybeliada, Kınalıada, Maden ve Nizam olarak 5 mahallesi vardır. TÜİK 2019 verilerine göre ilçenin nüfusu 15.238'dir.

İstanbul’da beklediğimiz deprem , Mw = 7,2 – 7,6 aralığında olduğu için bu çalışmada senaryo depremimiz Mw = 7,5 kabul edilerek gerekli çalışmalar yapılmıştır.

Adalar’ın jeolojik yapısı farklı formasyon ve litolojik birimlerden oluşmaktadır (Şekil 5). Bunlar, İstanbul Birliği’nin Ordovisiyen, Silüriyen, Devoniyen, Karbonifer yaşlı Paleozoik dönem birimlerinden, Üst Kretase ve Tersiyer yaşlı birim ve Neojen dönemine ait güncel birikintiler (plaj birikintisi, yamaç molozu ve ayırtlanmamış güncel birikintiler) ile yapay dolgulardır.

Bu grafiklerden , Adalar bölgesinde yapılan binaların %83’ünün 1999 depreminden önce inşa edildiğini , mevcut binaların %96’sının 1-4 kat aralığında olduğunu ayrıca ahşap ve yığma binaların , betonarme binalardan daha fazla olduğu sonuçlarını çıkarabiliriz.

Vs30 - Kayma Dalgası Hızı: (Jeofiziksel Zemin Dayanım Parametresidir )

Deprem dalgalarından yeryüzüne ikinci olarak ulaşan kayma (enine) dalgalarıdır. Kayma dalgaları parçacık hareketine dik yönde ve sadece katı ortamlarda yayılırlar. Yani sıvılarda ve gazlarda yayılamazlar. Bu dalgaların katılardaki hızı 50-4000m/s arasında değişir. Kayma dalga hızları zeminin mukavemetini yansıtan bir parametredir. Bu yüzden kayma dalga hızına bağlı zemin sınıflamaları verilmektedir. Kayma dalgası hızının yüksek olması zeminin mukavemetinin arttığını gösterir . 

TBDY-2018’e göre , Vs30 ≥ 760 m/s. ise zemin mühendislik açıdan kaya olarak kabul edilir.

İstanbul’da beklediğimiz deprem , Mw = 7,2 – 7,6 aralığında olduğu için bu çalışmada senaryo depremimiz Mw = 7,5 kabul edilerek gerekli çalışmalar yapılmıştır. Aşağıdaki grafiklerde  binalar için hasar durumları ile insanlar için ölü , yaralı sayıları ve geçici barınma ihtiyacı doğacak hane sayısı mahalle bazında verilmiştir . Bu rakamlar olası en düşük rakamlardır . 

Sonuç olarak; Denizin 3 km açığında başlayan, toplam 9 ada, 5 mahalleden oluşan ve 15,238 kişilik nüfusu ile tam bir doğa harikası olan adalarımızın nüfusu elbett ki yazın çok daha fazla artmaktadır. Zemini’nin %75’i sağlam olmasına rağmen yapı stoğu’nun %83’ü , 1999 öncesi yapılmış olan eski tip, zemin etüdü yapılmamış, hazır beton ve nervürlü donatılı kullanılmayan hatta yapı stoğu’nun %55’i betonarme olmayan ahşap ve yığma binalardan oluştuğunu söyleyebiliriz. Toplam yapı stoğu’nun %96 ‘sının 1 ve 4 kat arası binalardan oluşması ise bir avantaj. Bu bölgede yazlığı olan yada yaz kış oturan vatandaşlarımıza önerim binalarının sağlamlığından ve zeminlerinden endişe ediyorlarsa güçlendirme seçeneğini değerlendirip binalarını bu konuda uzman mühendislerden destek alarak güçlendirmeleridir. Zira güçlendirme seçeneği , binayı yıkıp yapma maliyetinin ve süresinin %30’u oranındadır.  

İstanbul Büyükşehir Belediyesi , Deprem ve Zemin İnceleme Müdürü , Jeofizik Mühendisi ve Geoteknik Uzmanı Sayın , Kemal Duran’a sağlamış olduğu bilgi ve kaynak desteğinden dolayı çok teşekkür ederim.