Kübra ÇETİNDAĞ

Son zamanlarda kamuoyunda sıkça dile getirilen "AVM'lerde hayalet mağazaların sayısı arttı" ve "e-ticaretin yükselmesi alışveriş merkezlerindeki ekonomiyi kötü etkiledi" gibi algılara Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı'dan gazetemize özel net yanıtlar geldi. Şapkacı, bu algının aksine, AVM'lerin hala perakende sektörünün önemli bir parçası olduğunu ve dijitalleşmeyle birlikte bir dönüşüm sürecinde olduğunu vurguladı. 

Nuri Şapkacı, Türkiye genelindeki yaklaşık 450 alışveriş merkezinde boş mağaza oranlarında belirgin bir artıştan söz etmenin doğru olmadığını ifade ederek, "Elbette ekonomik koşulların zorlukları nedeniyle lokasyonu hatalı seçilmiş ya da iyi yönetilemeyen AVM'lerde geçici boşluklar yaşanabiliyor. Ancak bu durum, sektör geneline yayılan bir eğilim değil; istisnai bir durum" şeklinde konuştu. Şapkacı, genel tabloda mağaza doluluk oranlarının yüzde 90’ın üzerinde olduğunu ifade etti. Performansı yüksek AVM'lerde bu oranın yüzde 100'e kadar çıktığını, hatta büyümek isteyen yerli ve yabancı markalara yer bulmakta zorlandıklarını aktardı. 

E-Ticaretin perakendedeki toplam payı yüzde 19,1

E-ticaretin yükselişinin AVM'ler üzerindeki etkisine de değinen Şapkacı, bu gelişmenin tehdit olmaktan çok bir dönüşüm ve adaptasyon fırsatı olarak değerlendirilmesi gerektiğini savundu. Şapkacı, "2024 itibarıyla Türkiye’de e-ticaretin toplam perakendedeki payı yaklaşık yüzde 19,1 seviyesinde. Yani hâlen ticaretin yüzde 80’inden fazlası fiziksel mağazalar üzerinden gerçekleşiyor" ifadelerini kullandı. Şapkacı, birçok markanın çok kanallı (omnichannel) stratejiler benimseyerek fiziksel mağazalarını dijital satış kanallarıyla entegre ettiğini ve bu iki kanalın birbirini tamamlayarak beslendiğini söyledi.

"Bugün AVM mağazaları sadece birer satış noktası değil; tüketiciyle doğrudan temasın kurulduğu, ürünün deneyimlendiği, marka algısının ve sadakatinin inşa edildiği önemli alanlar" diyen Şapkacı, tüketicilerin online kanallardan araştırma yapıp, fiyat karşılaştırması yapsalar da satın alma sürecinin çoğu zaman fiziksel mağazada tamamlandığını belirtti. Online alışverişlerdeki iade oranlarının yüksekliğinin de fiziksel mağazaların avantajını gözler önüne serdiğini vurguladı.

Kiracı katkılarının kalkması reklam bütçesini etkiledi

Son olarak, AVM’lerin reklam verme oranlarında yaşanan düşüş iddialarına da açıklık getiren Şapkacı, 2018'de dövizle kira uygulamasının sona ermesi ve 2022'de reklam katkı paylarının kaldırılmasının AVM yatırımcılarını zorladığını ifade ederek, "Bu katkının tamamen ortadan kalkması, reklam bütçelerini önemli ölçüde daralttı. Bu durum, özellikle büyük çaplı kampanyalar, etkinlikler, açık hava reklamları ve dijital görünürlük gibi alanlara doğrudan yansıdı" dedi. Şapkacı, bütçelerdeki azalmaya rağmen yatırımcıların kendi kaynaklarıyla sürdürülebilir çözümler üretmeye çalıştığını ancak sektörün ortak katılımla ve tüm tarafların dahil olduğu sürdürülebilir büyümeyi hedeflemesi gerektiğini belirtti.