Sedat YILMAZ

Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) Başkanı Pınar Taşdelen Engin, 10 yıldır düzenledikleri Ar-Ge Proje Pazarı Zirvesi’nin 11’inci yılda TechXtile Star-Up Challenge adıyla yeni bir konsepte dönüştürdüklerini belirterek, “Konsept gereği üniversiteleri ve sanayicileri bir araya getirdik. Artık teknik tekstil ile pazar çeşitliğinden ürün çeşitliliğine geçiyoruz” dedi. UTİB Başkanı Engin, halen 8,5 milyar dolar olan tekstil ihracatının Ar-Ge ve inovasyonla 20 milyar dolar seviyelerine yükselebileceğini söyledi.

Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB), Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO), Uludağ Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (UHKİB), Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA), Bursa Teknoloji Koordinasyon ve Ar-Ge Merkezi (BUTEKOM) ve TÜBİTAK iş birliğinde düzenlenen TechXtile Star-Up Challenge etkinliği ile ilgili sorularımızı cevaplayan UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, Ar-Ge Proje Pazarı Zirvesi’nin adını Almanya’da gerçekleştirilen bir fuardan esinlenerek değiştirdiklerini, ancak konseptin tamamen Türk tekstil sektörünün dünyada daha fazla yer bulma standartlarına göre konumlandırıldığını belirtti.

Tüm dinamiklerin bir araya getirilerek bir vizyon geliştirildiğini dile getiren UTİB Başkanı Engin, Techxtile Start Up Challenge ile  tekstil sektörünün ulusal ve uluslararası rekabetini güçlendirecek inovatif projelerin, girişimcilik ekosistemine kazandırılması konusunda çok önemli bir adımın atıldığını vurguladı.

Girişimci - sanayici proje ile buluştu

UTİB Başkanı Engin, “Tekstil sektöründe sürdürülebilir kalkınma konusunda önemli bir rol oynayacağını düşündüğümüz Techxtile Startup Challenge girişimcilerimize mentörlük desteği vererek fikirlerini geliştirmelerine katkı sağlayacağımız bu etkinlik uzun soluklu ve yaşayan bir süreç” bilgisini verdi. 11 yıldır gerçekleştirilen etkinlikle; yapılabilir, satılabilir, ölçeklenebilir, teknolojik yeniliği ve derinliği olan bir ekip ruhuyla hazırlanan projeleri sanayiciyle buluşturmaya gayret gösterdiklerini dile getiren Engin, “Proje sahiplerine girişimcilik/inovasyon eğitimi ve mentorluk gibi destekler sağlıyoruz, onları potansiyel müşterileriyle buluşturuyoruz. Onları bu süreçte şirketleştirip ve zaman içerisinde öne çıkan girişimcileri kuluçka ve diğer desteklerle daha da yukarılara taşımak istiyoruz” şeklinde konuştu.

Proje pazarına ilk kez 2008 yılında adım attıklarını, daha sonra tüm sektörlerde inovasyon ve Ar-Ge çalışmalarının ağırlık kazandığını hatırlatan Engin, “Atılan adımın diğer sektörlere rol model olması bizim için son derece sevindirici. Bizim tarafta ise 11 yılda tam 2 bin 300 yeni proje bize başvurdu ve bunların önemli bir kısmı sanayi ile buluştu. Önce akademisyenlerin projeleriyle başlayan çalışmalarımız daha sonraki yıllarda genele yayıldı ve hiç beklemediğimiz yerlerden projeler merkezimize akmaya başladı” dedi.

Tüm dinamikler bir araya geldi

Techxtile Start Up Challenge ile sektörümüzün ulusal ve uluslararası rekabetini güçlendirecek inovatif projelerin, girişimcilik ekosistemine kazandırılması konusunda çok önemli bir adımın atıldığını söyleyen UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, “Tekstil sektöründe sürdürülebilir kalkınma konusunda önemli bir rol oynayacağını düşündüğümüz Techxtile Startup Challenge için şehrimizin tüm dinamikleri bir araya geldi. Girişimcilerimize mentörlük desteği vererek fikirlerini geliştirmelerine katkı sağlayacağımız bu etkinlik uzun soluklu ve yaşayan bir süreç” dedi.

Yapılabilir, satılabilir, ölçeklenebilir, teknolojik yeniliği ve derinliği olan, tercihen bir ekip ruhuyla hazırlanan, milli ve yerli üretimi destekleyen proje başvurularını aldıklarını belirten UTİB Başkanı, “Proje sahiplerine girişimcilik/inovasyon eğitimi ve mentörlük gibi destekler sağlıyoruz, onları potansiyel müşterileriyle buluşturuyoruz, onları bu süreçte şirketleştirip ve zaman içerisinde öne çıkan girişimcileri kuluçka ve diğer desteklerle daha da yukarılara taşımak istiyoruz” şeklinde konuştu.

Deveye hendeği atlattık

Merkezde fikri mülkiyet haklarına da azami derecede dikkat ettiklerini anlatan Pınar Taşdelen Engin, “Bize başvuran projelerin ne kadarının ürüne, sanayiye döndüğüne yönelik bizde fazla bilgi olmasa da, projelerin önemli bir bölümünün kabul gördüğüne inanıyoruz. Elimizdeki veriler beyana dayalı. Burada herhangi bir teyit istemiyoruz. Bazen akademisyen bazen sanayici bunu fikri mülkiyet hakları yüzünden böyle bir işbirliğine girdiğini beyan etmek istemezse biz onları zorlamıyoruz” ifadelerini kullandı.

11 yıldır uyguladıkları etkinliğin uluslar arası olmasının yanında yurt içinde kamu, sanayici ve üniversitelerin bir araya geldiği önemli bir ekonomik girişim olduğunu belirten UTİB Başkanı Engin, “Kamu, üniversite ve sanayicinin bir araya gelmesinde dirsek teması sağlıyoruz. İşte burası işin püf noktası. Sanayiciyi fabrikadan, akademisyeni üniversiteden çıkarıp üretim çatısı altında bir araya getiriyoruz. Bizim yıllar önce attığımız adımın diğer sektörlerde de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın da desteğini alması fevkalade bir şey. Bugün kendi sektörümüze baktığımızda Türkiye’de 78 adet Ar-Ge merkezinin kurulduğunu görüyoruz. Start-up’lar ciddi işlerde yer alabiliyorlar. Bu sürece çok fazla firma da katılmış durumda. Neticede deveye hendeği atlattık. Bu işin daha da başarılı olacağına inanıyorum” dedi.

Her projeyi değerlendiriyoruz

Kendilerine gelen projelerin sadece ürün bazlı olmadığını, çevre, proses, kalite kontrol ve diğer alanlarda kazanım sağlayabilecek birçok çalışmayı değerlendirdiklerini belirten UTİB Başkanı Engin, “Bu yıl bize 100’ün üzerinde proje başvurdu. Hatta bize öyle bir proje geldi ki şaştık. Sayın Bakanımız Mustafa Varank da bu projeyi çok beğendi. Proje bir yastık… Ama farklı bir yastık. Resmen uyku habnesini engelliyor. Bu bir süreç. Başarıyla devam ediyor. Projeleri girişimcilerle buluşturmaya çalışacağız… Teknoparklarda yer arıyorlarsa onlara destek olacağız. Mentörlüğümüz zaten devam ediyor. Zira bu etkinliği sadece girişimci için değil,  sanayi start-uplarının da bunu kullanmasını istiyoruz. Hatta dereceye girmeyen projeleri bile daha sonra yeniden ele alarak sanayiye kazandırmaya çalışıyoruz” diye konuştu.

Türkiye’de girişimcilerin gösterdikleri ilgiden son derece memnun olduklarını belirten Pınar Taşdelen Engin, “Proje sahiplerinin gözlerindeki ışıldı ve duydukları heyecanı tarif etmek mümkün değil. Projelerinden o kadar eminler ki başarısızlık akıllarından bile geçmiyor. Onların burada görmek istedikleri melek yatırımcılar, sanayiciler ve girişimlere destek olacak kurum ve işletmeler. Dolayısıyla projelerini düzenlediğimiz bu etkinlikte sahnede anlatırken heyecanın zirvesine çıkıyorlar” şeklinde konuştu.

Dış burs için yabancı dil şart 

Kumaş tasarımı ile ilgili projeleri de 9 yıldır takip ettiklerini ve bu konuda da sanayide yer almış başarılı ürünler gördüklerini belirten Engin, projelerde ödül olarak daha çok yurt dışı burslarını tercih ettiklerini söyledi. BUTİB Başkanı Engin, “Benim de en çok önemsediğim yurt dışı bursları. Burslar iki yıl süreli. Masraflarını Ticaret Bakanlığı karşılıyor. Tabii burada en önemli eksiklik yabancı dil. Siz İngilizce’yi ana diliniz gibi bileceksiniz ama yanına da mutlaka başka bir dil koymanız gerekiyor. Başarılı projelerin bir kısmı sahipleri dil bilmediği için yurt dışına çıkmada zorluk yaşıyor. Hatta dil bilmediği için yurt dışına çıkamayan girişimciler var. Ama biz yetenek bazında proje sahiplerini destekliyoruz ve sanayi ile buluşmasında yardımcı oluyoruz. BUTEKOM’da proje yazma, üniversitelerimizden de mentörlük dersleri alıyoruz” bilgisini verdi.

Ar-Ge ve inovasyon çerçevesinde girişimcileri projeye hazırlık programları sunduklarını dile getiren Engin, Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki Ar-Ge birimlerinde dahi proje aldıklarını ve özellikle başarılı projeleri değerlendirmekten memnun olduklarını söyledi. UTİB Başkanı Engin, “Her şeyden önce merkezlerimizin proje ile ilgili fikir, yazma ve sunma konusunda başarısını gözlemlemek mümkün. Öyle ki bize gelenlere projeleri patronlara satmayı dahi öğretiyoruz. Ancak bunu yarışma çerçevesinde yapmamalarını istiyoruz. Diğer motivasyonumuz da projeler yarışmalarda dereceye girsin veya girmesin mutlaka diploma veriyor ve onların referansı olma noktasında desteğimizi esirgemiyoruz” açıklamasını yaptı.

Proje sürecinin kendisi ödüllü

Yarışmayla ilgili değerlendirme yapan UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, yarışma süresince girişimci adaylarının gelişimlerini yakından gözlemleme şansı yakaladığını ve en büyük ödülün bu gelişim olduğunu ifade etti. ‘Sürecin kendisi ödüldü’ diyen Taşdelen Engin şöyle konuştu:

“Kazananlar, kazanamayanlar, ya da finale kalamayıp önceki aşamalarda olanlar, bence herkesin çok faydalandığı bir süreç oldu. Bu tip yarışmalarda konu sınırlandırması yapmak çok kolay değildir. Ancak başarılı olduğumuzu düşünüyorum. Gelecek yıllarda çok daha büyüyen bir TechXtile Start-Up Challenge ile daha başarılı bir süreç yaşayacağımızı umuyorum” dedi.

Yarışmada kazanılan ödüllerle ilgili de bilgi veren Taşdelen Engin, “İlk 6 finalistimiz, Bursa Teknik Üniversitesi Kuluçka Merkezi’nde 1 yıllık danışmanlık ve mentorluk, patent başvuru desteği, şirket kurma desteği ve şirkete 1 yıllık muhasebe desteği sağlama ile Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi’nden eğitim ve mentorluk alacak. Proje ikincisi ve üçüncüsüne, Almanya Techtextil Frankfurt Tekstil Fuarı’na katılım hakkı, proje birincisine ise Milano’da 10 gün sürecek Kuluçka ve Hızlandırıcı Program’a katılım hakkı sağlanacak. Ayrıca, finalde sahnede sunumunu gerçekleştirilen 13 girişicimiz Ventures&MentorsLeague CEO'su ve Proje Koordinatörü Ufuk Batum’dan bir yıl süre ile mentorluk desteği verilecek” bilgilerini verdi.

İhracat gelirini katlayabiliriz

Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği’nin (UTİB) 11 yıldır düzenlenen Ar-Ge Proje Pazarı Zirvesi bu yıl TechXtile Star-Up Challenge adıyla yeni bir konsepte dönüştüğünü belirten UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, teknik tekstil konusunda yapılacak çalışmalarla 8,5 milyar dolarlık tekstil ihracatının Ar-Ge ve inovasyonla 20 milyar dolara yükselebileceğini söyledi.

Türkiye’nin geçen yıl 168 milyar dolar ihracat gerçekleştirdiğini ve toplam ihracatta kilo başı birim fiyatın 1,3 dolar olduğunu hatırlatan Engin, “Tekstilde kilo başı birim fiyat Türkiye’de 4,5 dolar seviyesini aşıyor. İlimizde özelde ise bu rakam 8 doların üzerine çıkıyor” dedi.

İhracatçılar olarak bundan sonra ülke çeşitliliği değil ürün bazlı bir çeşitliliğe yöneldiklerini ve burada teknik tekstil olayına büyük önem verdiklerini dile getiren Pınar Taşdelen Engin, “Halen teknik tekstil bazında kilo birim fiyatımız 3,08 dolar. Bu ABD’de 8 dolara yakın. Bizim teknik tekstil ürünlerimizi şu andaki halinden en az iki katına çıkarmamız gerekiyor ki ihracatımız dönüşümle birlikte iki katına ulaşabilsin” ifadelerini kullandı.

Dünyanın tamamı pazarımız

Türkiye’nin 2018 yılında 193 ülke ve bölgeye tekstil ihracatı yaptığını anlatan Engin, “Tekstil sektörümüz hazır giyim ile bir bütün olarak tarihte olduğu gibi yine Türkiye ekonomisinde en fazla dış ticaret fazlası veren ve en fazla istihdam oluşturan sektör niteliğiyle ekonomimizi taşıyan ana sektörlerin başında yer alıyor.  2018'de tekstil ihracatımız yüzde 5 artış ile 8,5 milyar dolar oldu. Ülkemizin 2 bin ihracatçısı arasında 162 hazır giyim ve 69 tekstil firmamız bulunuyor ve sayıları da sürekli artıyor” dedi.

Tekstil sektörünün alt sektörlerde de başarıya imza attıklarını hatırlatan Engin, “Tekstil sektörümüzün başarılı alt sektörlerinden olan giyimlik kumaşlar sektörümüzde yıllık ihracatımız yaklaşık 3,5 milyar dolar ve dünya pazar payımız yaklaşık yüzde 3,5. Giyimlik kumaşlarda Türkiye olarak kilogram başına ortalama ihracat değerimiz 8 dolar. Bursa ilimizin giyimlik kumaş ihracatında ortalama kilogram değeri ise 12,5 dolar. Giyimlik kumaşlarda biz Bursa ihracatçıları örnek olarak Arjantin’e 31 dolardan, Hong Kong’a 29, Japonya’ya 26, Meksika’ya 24 ve Portekiz’e 20 dolardan mal sattık. Artık sadece bir pazara odaklanmış değil, dünyanın tamamını pazar kabul eden bir anlayışa sahibiz” bilgisini verdi.