VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) tarih kitaplığı, Prof. Dr. Ali Akyıldız’ın kaleme aldığı “Para Pul Oldu” adlı eserle genişlemeye devam ediyor. Osmanlı maliyesi, modernleşme süreci ve kriz dönemleri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan Prof. Dr. Akyıldız, bu kitabında kâğıt paranın Osmanlı devlet ve toplum yapısına nasıl girdiğini ve ne tür dönüşümlere yol açtığını mercek altına alıyor. “Para Pul Oldu”, Galata bankerlerinin spekülasyonlarla kazandığı gücü, Avrupa sermayesinin Osmanlı mali sistemine doğrudan müdahalesini ve ortaya çıkan yeni finansal düzeni titizlikle inceliyor. Kalpazanlık, enflasyon ve vergilendirme gibi pek çok başlıkta kâğıt paranın serüvenini renkli ve akıcı bir dille anlatan eser, bu finansal aracın sadece ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal ve siyasi bir mesele olduğunu ortaya koyuyor. 19. yüzyılda Osmanlı’nın sıklaşan askerî mağlubiyetleri ve büyüyen mali açıkları karşısında devlet, giderlerini karşılamak amacıyla yeni bir araç devreye soktu: Kaime, yani kâğıt para. İlk etapta %12,5 gibi yüksek faizle piyasaya sürülen kaimeler zamanla faizsiz hâle geldi; ancak karşılıksız basılan kâğıt paralar, halkın gözünde hızla değer kaybetti. Devlet ne kadar “kaime altınla eşdeğerdir” iddiasını sürdürse de piyasa kendi kurallarını koydu. Zira halk için para, “şıkırtısı işitilen bir maden parçası”ydı; kâğıt ise güven vermiyordu. Kâğıt para, Osmanlı için sadece geçici bir çözüm olmadı; modernleşme çağından Cumhuriyet Türkiye’sine uzanan yolda kalıcı ve dönüştürücü bir araç hâline geldi. Derinlemesine arşiv çalışmalarıyla hazırlanan kitap, Devlet Arşivleri ve özel koleksiyonlardan özenle seçilmiş, birçoğu ilk kez yayımlanan kâğıt para görselleriyle zenginleşiyor. Bu sayede kitap, okuyucuya yalnızca bir ekonomik tarihin değil, aynı zamanda görsel hafızanın da kapılarını aralıyor. Osmanlı’nın kâğıt para deneyimini yalnızca bir para politikası uygulaması olarak değil, aynı zamanda kriz zamanlarında kullanılan stratejik bir yönetim aracı olarak ele alan bu kapsamlı çalışma; iktisat tarihi, maliye politikası, Osmanlı modernleşmesi ve Türkiye’nin sosyoekonomik dönüşüm süreçleriyle ilgilenen tarihçiler, araştırmacılar ve meraklı okurlar için vazgeçilmez bir kaynak niteliği taşıyor.