Uzman sanayi inisiyatifi ve etkin sivil toplum kuruluşu kimliklerini bünyesinde bir araya getiren ÇEVKO Vakfı’nın, Küresel Isınma Kurultayı Komitesi iş birliğiyle düzenlediği çevrim içi söyleşiler, 5inci yılında da devam ediyor. 2025 yılında “İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlikte Son Gelişmeler” başlığıyla düzenlenen söyleşilerin dördüncüsü yoğun bir katılımla gerçekleşti.

Moderatörlüğünü Küresel Isınma Kurultayı Komitesi Başkanı Celal Toprak’ın üstlendiği çevrim içi söyleşinin konuşmacıları, ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, İstinye Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bestami Özkaya, TFI-TAB Gıda Yatırımları A.Ş. Sürdürülebilirlik Müdür Yardımcısı Bengisu Gürcü ve Yıldız Teknik Üniversitesi İklim Elçisi Merve Nur Elmas oldu.

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ulaşmada mevcut çabaların yetersiz kaldığına dikkat çekilen ÇEVKO Vakfı söyleşisinde, Birleşmiş Milletler’in 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ilişkin son raporu, yaklaşan yasal düzenlemeler ve özel sektörün dönüşüm zorunluluğu gündeme taşındı.  Bu çerçevede, iklim kriziyle mücadelenin ve sürdürülebilir kalkınmanın ancak bütüncül bir yaklaşımla mümkün olacağı ele alındı.  Katılımcılar, gönüllü çabaların ötesine geçilerek yaptırım gücü olan yasal mekanizmaların kurulması, sürdürülebilirliğin kurumsal stratejilerin merkezine alınması ve gençlerin politika süreçlerine etkin ortaklar olarak dahil edilmesi gerektiği konusunda görüş birliğine vardı. Özellikle Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın getirdiği yeni yükümlülüklerin, Türkiye’deki sanayi ve iş dünyası için hem bir zorunluluk hem de yeşil dönüşümde bir fırsat olabileceğinin altı çizildi.

BM Raporu: Küresel Çabalar Hızlandırılmazsa, 2030’da Hedeflere Ulaşmak Mümkün Görünmüyor

ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, açılış konuşmasında Birleşmiş Milletler’in 14 Temmuz 2025’te yayımladığı Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları hakkındaki raporuna dikkat çekti. Raporun son 10 yılda anne ve çocuk sağlığı, eğitime erişim, bulaşıcı hastalıkların azalması, elektriğe ulaşımın artması ve yenilenebilir enerjinin yaygınlaşması gibi alanlarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini, ancak bununla birlikte bu ilerlemelerin ivmesinin BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın tamamına 2030’da ulaşmak için yeterli olmadığını ortaya koyduğunu belirtti. 

Mete İmer, sözlerine şöyle devam etti: “Rapora göre olumlu gelişmelere karşın milyonlarca insan hala aşırı yoksulluk, açlık, yetersiz barınma ve temel hizmetlerden yoksunlukla; kadınlar, engelliler ve dışlanmış topluluklar ise sistematik dezavantajlarla karşı karşıya.  Artan çatışmalar, iklimdeki kaos, etkisini artıran eşitsizlikler, ekonomik maliyetler bu gelişmeleri engelliyor. Rapor, bu olumsuzluklara karşın ulusal ve bölgesel başarı öykülerinin de olduğunu gösteriyor ve şu altı öncelikli alanda acil eyleme geçilmesini öneriyor: Gıda sistemleri, enerjiye ulaşım, dijital dönüşüm, eğitim, istihdam ve toplumsal koruma, iklim ve biyoçeşitlilik. 2030 amaçlarına ulaşılması için uluslararası iş birliği ve sürdürülebilir yatırımlara hız verilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, mevcut hızla 2030 amaçlarına ulaşmak pek mümkün görünmüyor.”

Yeni Mevzuatlar Sanayide Dönüşümü Zorunlu Kılıyor

Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde sanayicileri bekleyen yeni yasal düzenlemelere dikkat çeken İstinye Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bestami Özkaya, 2026 yılı itibarıyla Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kapsamında vergilendirmenin başlayacağını belirtti. 

Türkiye’nin de bu sürece uyum amacıyla çıkardığı iklim yasası ve taslak halindeki Ulusal Emisyon Ticaret Sistemi yönetmeliğinin önemini vurgulayan Prof. Dr. Bestami Özkaya, “Bu vergi yükünün ülke içerisinde kalması için bu adımlar çok önemli. Ayrıca 2026’da Avrupa Komisyonu’nun atık yönetimi, dijital ürün pasaportu gibi konuları içeren bir Döngüsel Ekonomi Yasası çıkarması bekleniyor. Ormansızlaşmayı önlemeye yönelik yükümlülükler de geliyor. Dünya bir değişim ve dönüşüm yaşıyor. Bu süreci, yüksek teknolojili yeşil dönüşüm teknolojileri geliştirerek bir fırsata çevirebiliriz” dedi.

Değer Zincirine Yayılan Bütüncül Sürdürülebilirlik Mümkün

TFI-TAB Gıda Yatırımları A.Ş. Sürdürülebilirlik Müdür Yardımcısı Bengisu Gürcü, kurum bünyesinde hayata geçirdikleri sürdürülebilirlik uygulamalarını paylaştı. 

Sürdürülebilirliğin tek bir çevresel veya sosyal projeyle sağlanamayacağını, sürdürülebilir bir iş modeli yaratılması gerektiğini vurgulayan Gürcü, “Entegre ekosistem yapımız sayesinde hammaddeden restorana kadar tüm değer zincirinde sürdürülebilirliği yönetebiliyoruz. Tüketiciye ulaşan bir ürünün arkasında hayvan refahı standartları, sürdürülebilir tarım kriterleri, su ve enerji verimliliği projeleri ve karbon azaltımına yönelik bilim temelli hedeflerimiz bulunuyor” diye konuştu. Palm yağı içerikli ürünlerin RSPO sertifikalı olması ve Yağmur Ormanları Birliği (Rainforest Alliance) sertifikalı kahve kullanımı, ambalajlarda FSC sertifikalı kaynaklara yönelim, restoranların elektrik tüketimini yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlama ve sıfır atık belgelendirme gibi attıkları somut adımları aktaran Gürcü, TAB Gıda’nın bu yıl ilk kez yayımladıkları TSRS ve GRI uyumlu sürdürülebilirlik raporlarıyla şeffaflığı ön planda tuttuklarını ifade etti.

Gençler Politika Yapım Süreçlerinde Aktif Rol Bekliyor

Yıldız Teknik Üniversitesi İklim Elçisi Merve Nur Elmas, iklim krizinden en çok etkilenecek kuşağın gençler olduğunu belirterek, gençlerin sadece farkındalık çalışmalarında değil, politika yapım süreçlerinde de aktif rol alması gerektiğini söyledi. 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen İklim Elçileri programı sayesinde ulusal (LCOY) ve uluslararası (COP) platformlarda gençlerin sesini duyurduklarını belirten Elmas, “Devletler ve şirketler iklim krizine çözüm ararken, bizim de çözümlerimizin ve fikirlerimizin önemsenmesini bekliyoruz. Biz gençler olarak bu yolculukta devletlerden, şirketlerden ve okullardan destek bekliyoruz. Okullarımızda akademisyenlerimizin bu konuları daha çok ön plana çıkarması, şirketlerin politikalarını iklim mücadelesi kapsamında düzenlemesi, bizim için çok değerli” dedi.

ÇEVKO Vakfı’nın Küresel Isınma Kurultayı Komitesi iş birliğiyle hazırladığı “İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlikteki Son Gelişmeler" başlığını taşıyan söyleşiyi, ÇEVKO Vakfı’nın YouTube kanalından izleyebilirsiniz.