Hakan ÖZBAY

İstanbul, 6-7 Kasım 2025 tarihlerinde küresel ekonominin nabzını tutacak 16. Boğaziçi Zirvesi’ne hazırlanırken, organizasyonun arkasındaki isim olan Uluslararası İşbirliği Platformu (UİP) Kurucusu Cengiz Özgencil, zirvenin 16. yılında "ezber bozan" bir formatla toplandığını duyurdu. "Küresel Zorluklar; Yeni Gerçeklere Uyum” temasıyla gerçekleşecek zirve, artık bir "konferans" olmaktan çıkıp, somut ticari sonuçlara odaklanan bir "ekonomik diplomasi merkezi" haline geliyor. 

"ARTIK İNSANLAR NETWORK İÇİN GELİYOR"

Zirvenin 16 yıllık tarihinde belki de en önemli stratejik değişikliği açıklayan Cengiz Özgencil, katılımcı taleplerini dinleyerek panel sayılarını ciddi oranda azalttıklarını belirtti.

"Yönetimdeki kişiler olarak bu sene çok fazla panel yapmayalım kararı aldık" diyen Özgencil, bu kararın arkasındaki nedeni şöyle açıkladı: "Çünkü bu tür toplantılara insanlar artık uzun konuşmaları dinlemek için değil, bizzat networklerini geliştirmek ve yeni iş bağlantıları kurmak için katılıyor. B2B (şirketler arası) görüşmelere artık çok daha fazla önem veriyorlar."

Bu yeni odak noktasının, zirvenin uluslararası cazibesini daha da artırdığı görülüyor. Özgencil, "Özellikle dış ülkelerden gelen konuşma talebi bizi bu yıl çok mutlu etti. Amerika'dan Asya'ya, Avustralya'dan Afrika kıtasına kadar geniş bir coğrafyadan yoğun bir konuşmacı talebi geldi" dedi. Bu yıl 60'a yakın ülkeden temsilcinin katılacağı zirvede, 70’e yakın yabancı ve 50’ye yakın yerli konuşmacı yer alacak. Ürdün, Güney Afrika, Arjantin ve Azerbaycan gibi ülkelerden özel ticari heyetler de B2B görüşmeler için İstanbul'da olacak.

16 YILIN BİLANÇOSU 3 MİLYAR DOLAR

Cengiz Özgencil, "kapı arkası diplomasisi" ve "ekonomik diplomasi platformu" olarak tanımladığı zirvenin 16 yıllık somut bilançosunu da ilk kez net rakamlarla ortaya koydu.

"16 yıllık döneme baktığımızda, Boğaziçi Zirvesi sayesinde Türkiye'ye toplam 3 milyar dolar civarı bir yatırım geldiğini söyleyebiliriz" diyen Özgencil, bu rakamın sadece takip edebildikleri kısmı olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi: "Sadece geçen yıl, zirve kapsamında 150 milyon dolarlık bir ticari anlaşmaya aracılık yaptık. Ancak bizim bilmediğimiz, takip edemediğimiz, doğrudan gelişen çok daha fazla anlaşma oluyor. Örneğin, pandemiden sonraki son beş yılda en az 800 milyon dolara yakın ayrı ayrı anlaşmalar yapıldığını biliyoruz."

Özgencil, bu ekonomik başarının ve uluslararası güvenin temelinde zirvenin "bağımsız" duruşunun yattığını belirtti: "Boğaziçi Zirvesi, devlet desteği almadan Türkiye'de 16 yıldır yapılan en büyük organizasyondur. Bu bağımsızlık, uluslararası alanda muazzam bir güven yaratıyor. Çünkü platformun hiçbir siyasi ya da ticari çıkar amacı yok. Üst düzey siyasiler, bürokratlar ve iş insanları buraya gelmeden bir araştırma yapıyor ve bu 'güvenilir zemini' gördüklerinde rahatlıkla gelip kendi görüşlerini açıklayabiliyorlar."

"DÜNYA KAOTİK BİR ORTAMIN İÇİNDE"

Zirvenin "Küresel Zorluklar" temasının altını dolduran Özgencil, dünyanın "çok büyük bir kaotik ortam" içinde olduğunu ve bu durumun özellikle Türkiye'nin çevresinde yoğunlaştığını belirtti.

Özgencil, "Bir yandan İsrail'in Gazze'deki durumu, diğer yandan Rusya-Ukrayna savaşı, Orta Doğu'da Suriye ve Irak'ta hala süren kaos ve Yunanistan'ın adalardaki silahlanması gibi durumlar  Dünyada haritalar değişiyor, karmaşık bir hal alıyor" dedi.

Küresel siyasetteki aktörlere dair çarpıcı yorumlarda bulunan Özgencil, "Amerika Devlet Başkanı Donald Trump, vergi uygulamaları ve silah gücünün yanı sıra 'kendisini dünyanın reisi olarak görüyor' ve 'önlenemez ataklarda' bulunuyor. Dünya olarak bu küresel zorlukları yaşayacağımız 3-5 sene daha önümüze serildi" şeklinde konuştu.

Özgencil, zirvenin bu kaostaki rolünü ise şöyle tanımladı: "Boğaziçi Zirvesi hiçbir zaman siyasete girmedi. Ancak 7 yıl üst üste 'dünya barışı' üzerine paneller yaptık. Biz her zaman 'apoletli' kişileri; yani bakanları, cumhurbaşkanlarını konuşturarak bir diplomasi zemini oluşturduk. Kamu ile özel sektör bizim zirvelerimizde buluştu."

GELECEĞİN GÜNDEMİ YAPAY ZEKA

Bu yılki zirvede, küresel kaos gündeminin tam karşısına "geleceğin teknolojileri" koyulmuş durumda. Cengiz Özgencil, "Bu sene yapay zekayı çok öne çıkardık. Çünkü artık bütün sektörlerde bu konu öne çıkıyor" dedi. Zirvede, yapay zekanın farklı alanlardaki etkilerine odaklanan tam 5 ayrı panel düzenlenecek.

"Japonya'dan Avustralya'ya kadar çeşitli yerlerden yapay zeka konusunda bütün dünyanın tanıdığı çok nitelikli kişiler gelip, yapay zekanın sağlık, sanayi ve iş dünyasındaki kapsayıcı rolünü anlatacaklar" diyen Özgencil, özel bir "transferi" de duyurdu: "Özellikle bir ismi Amerika'dan getiriyoruz; insan ömrüyle ilgili çok önemli konuşmalar yapan 'Alex' isimli bir uzman." Zirvede sağlık alanından da önemli katılımcıların olacağı belirtildi.

"HUKUK VE EĞİTİM ÇOK ÖNEMLİ"

Özgencil, küresel analizlerin yanı sıra Türkiye ekonomisine dair de samimi ve eleştirel bir bakış açısı sundu. "Mikro düzeyde baktığımızda, halk Türkiye'de ekonomik olarak sıkıntıda" diyen Özgencil, "Özellikle fahiş fiyatlar turizmi etkiliyor, turistleri kaçırıyor" uyarısını yaptı.

Türkiye'nin uluslararası arenadaki konumuna da değinen Özgencil, "Makro olarak uluslararası bakışta ülkemiz için hukuk ve eğitim çok önemli. Bu iki alanda atılacak adımlar, küresel algımızı doğrudan etkileyecek" dedi. Özgencil, ekonomik görünümle ilgili de "Geçmiş 5 yıla göre bu yıl daha iyi bir durum bekliyorum ama dürüst olmak gerekirse, geçmiş 10 yıla göre daha yolumuz var" şeklinde bir değerlendirme yaptı.