Yeni bir olay değil aslında… 2017 yılı Mayıs’ında da Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, gıda enflasyonunun üzerine gideceklerini ve bu konuda tedbirlerin hazırlandığını ifade etmişti. Yaklaşık aradan 2 yıl geçti…

Biz yine gıda fiyatlarının yüksekliğinden kaynaklanan enflasyonun içindeyiz…

Her şey ateş pahası!.. Hadi bunu da geçtik… Fiyatlarda istikrar yok!

Bazıları,  “Geçmişte yüzde 70’li, 80’li enflasyonları unuttun galiba… Hele faizler kaçtı biliyor musun?” diye karşı bir söylemde bulunacak.

Haklılar ama haklı olmadıkları bir taraf da var… Rakamlar gelip geçici… Yukarıya da çıkar, aşağıyı da görür… Sıkıntı sorunlara dönemsel, kısa vadeli bakılması… Gerçek problem bu!

Tedbirlerinizi programlarsınız yürürlüğe koyarsanız, öyle bir çıkmazla karşılaşırsınız ki çakılıp kalırsınız. İdarecilikte bunlar olağan şeyler… Önemli olan soruna karşı alınan tedbirler, tedbirlerin sürdürülebilirliği ve mes’eleyi çözebilirliliği… 

Tarımdaki politikalar yüzünden midir, yoksa başka bir şey mi, ne yazık ki gıda fiyatlarıyla ilgili çözümsüzlük içinde yüzüp duruyoruz!

***

Nerede kalmıştık!..

Gıdaya ucuz ulaşabilmenin daha doğrusu enflasyonu düşürmenin yollarını az çok bilen var. Çok da fikir yürüten… 

Meselâ; üretici teminatları ve üretenin korunması… Arz zinciri, lisanslı depoculuk ve üretici birlikleriyle ilgili düzenlemeler… Dengesiz fiyat oluşumlarının gözlendiği taze meyve ve sebzede alternatif pazarlama kanallarının devreye alınması… Paketleme, saklama ve nakliye gibi lojistik işlemlerde düzenlemeler… Ürün sertifikasyonu… Üretici birlikleriyle hallere ilişkin yapısal düzenlemeler… 

Bu tedbirler hep söylendi… Ancak hayata geçirmek bu zamana kadar kimseye nasip olmadı.

2 yıl önce gıda fiyatları için çok yerde çokça sözler söyleyen eski bakanlardan Mehmet Şimşek de fiyatların düşüşünü göremedi… 

Hatırlayalım… Mehmet Şimşek ne demiş…

“Gıda enflasyonunu düşürmek amacıyla işlenmemiş gıda ürünlerine yönelik iç piyasada arz sürekliliğini gözeten dış ticaret tedbirleri alacağız…”

Ne kadar ilginç değil mi?

Gıda enflasyonunu aşağı çekmek için işlenmemiş gıda ürünlerine yönelik dış ticaret tedbirleri!..

“Allah Allah!” deyip bakalım anlatılan “yeni dış ticaret stratejisi” ne anlama geliyormuş!

İşlenmemiş gıdada arz sürekliliğinin sağlanması ve fiyat oynaklıklarının giderilmesi için yepyeni dış ticaret tedbirleri!..

Mezkûr Şimşek sözünden gıdada ithalattan bahsediliyor gibi bir anlam çıkarabilir miyim, diye düşünüyorum.  

Sizi bilmem ama ben öyle anladım…

Zirâ enflasyonu düşürmek için gıdada o kadar dış ticaret operasyonları yapıldı ki sormayın gitsin… Zâten bugün de aynı operasyonlar sürüp gidiyor.

***

Daha fazla ileri gitmek istemiyorum. Tarımda yapılan yanlışları ithalat ile kapatma yollarında hâlâ nefessiz bir şekilde koştuğumuzu bir kez daha hatırlatmakta fayda görüyorum.

Fiyatları düşürmek için dışarıdan ithal edilen ürünün iç pazardaki sürdürülebilirliği ne kadar olur ki? Kendi üreticini, kendi evladını bir kenara itiyorsun, yurt dışına bağımlı hâle geliyorsun… Arz güvenliğindeki sürdürülebilirliği kendi hakimiyetinde olmayan yurt dışındaki üreticinin insafına terk ediyorsun…

Türkiye’de tarla ile tezgâh arasındaki fiyat farkının en az 5 kat olduğu ve zaman zaman 10 kata çıktığı, ancak üreticinin cebine kuruş girmediği bir memlekette dış ticaret tedbiriyle sorun ne kadar halledilebilir?

Merkez Bankası emrine verilen Gıda Komitesi’nin maharetiyle yeni bir çalışma ile karşı karşıyayız. Başkanlığını Bakanımız Berat Albayrak yapıyor… Daha önceden yeni hal yasası gibi gıda fiyatlarıyla ilgili tedbirler alınmış ve kamuoyu ile paylaşılmıştı. Şimdi alınan tedbirler uzun bir çalışmadan sonra programlandı, sahaya iniyor. 

Biz de Analiz gazetesi olarak gelişmeyi vatandaşımıza hem bir müjde hem de dua niyetiyle “Gıda enflasyonuna yapısal neşter” başlığıyla sayfalarımıza taşıdık. 

Beklentim; 2 yıl önce belli bir seviyeye getirilen ancak uygulamalar noktasında birçok sakıncayı da beraberinde getiren tarım ve gıda düzenlemelerinin Türkiye gerçeklerine uygunluğunun ölçüp biçilip hayata geçirilmesi…

Yeni operasyon inşallah derde dermân olur!