KAAN yerli ve milli mi?
Hakan Beyin Kaan'ın motorlarının ABD Senatosunun onayını beklediğini söylemesi, Türkiye'de deprem etkisi yarattı. Kaan'ın planör olduğundan, Selçuk Beyin sahtekar olduğuna kadar muhtelif iddiaları seslendirdi muhalifler. Bereket, Özgür Bey TUSAŞ' ı ziyaret ederek durumdan haberi olduğunu söyledi de ortalık yatıştı.
Konu gündemden düştü. Özgür Beyin yaygaracı muhaliflerin büyük çoğunluğunu ikna edemediğine eminim. CHP’nin de AK Parti’nin de en büyük sorunu sayıları az ama gürültüleri çok; cahil, şartlandırılmış, gerçeği önemsemeyen, yaygaracı, azgın taraftarları, troller. Düşünün, TUSAŞ’ı ve Kaan’ı Selçuk Beyin sanıyorlar.
Türkiye’nin motor üretemediği gizli bir bilgi değil. Altay tankının üretimi de bu nedenle gecikti. On yıl önce Almanya’yla anlaşmıştık. Teslim tarihi geldiğinde, ABD S-400’ler nedeniyle ambargo koyduğundan, Almanya motorları vermedi. Akabinde anlaştığımız Kore’de Beyaz Sarayın baskılarına dayanamayarak anlaşmadan çekildi. Ukrayna’yla anlaştık, tesadüf bu ya Rusya’nın bombaladığı ilk yerlerden biri, anlaştığımız motor fabrikasıydı. Hiçbir konuda anlaşamayan Kremlin ve Beyaz Saray, Türkiye’nin motor üretememesinde mutabıktılar.
İsveç’in NATO üyeliğine onay verdiğimizde, bize uygulanan ambargoların büyük kısmı kalktı. Bu sayede Kore’den motor aldık. Altay tanklarının deneme amaçlı olan ilk partisi iki yıl önce Türk silahlı kuvvetlerine teslim edildi. Ordu, Altay tanklarını iki yıl boyunca farklı hava koşullarında, değişik coğrafyalarda denedi ve onayladı. 28 Ekim’de Kore motoruyla çalışan ikinci partide silahlı kuvvetlere teslim edilecek.
2026 senesinde orduya verilecek ve ihraç edilecek tanklarda Türk motoru olacak. Deneme partisinin teslim edilmesi için yerli motor beklenseydi en az üç yıl kaybedecektik. Altay tankı NATO standartlarının üstünde. Savunma sanayinde şeffaflık olmaz ama Altay bilinen, üretilen, savaşlara ve tatbikatlara katılan muadillerinden üstün. Dünyanın en iyi tankı.
Türkiye KAAN’ da da aynı yolu izledi. Ambargo kalkınca Kanadalılarla mutabakat zaptı imzalandı. Bende o tarihlerde KAAN’ın üretilmesinin önündeki engellerin kalktığını anlatan bir makale kaleme aldım. Bu sırada Amerika alternatifi gündeme geldi. Amerikalıların motoruyla üretilecek uçaklar 5.0, Kanada motoruyla üretilecekler 4.5 olduğundan Amerika tercih edildi. Ama motorlar CAATSA yaptırımlarına takılabilir endişesiyle Kanadalılarla olan anlaşma sonlandırılmadı. İlk parti olan on motor sorunsuz teslim edilince CAATSA yaptırımlarından dolayı sorun çıkmayacağından emin olundu ve Kanadalılarla yapılan ve bağlayıcılığı olmayan ön anlaşma fesih edildi.
Bence yanlışımız buydu. Hiç riske girmeyecektik ithal motorları Kanadalılardan alıp ilk 40 uçağın teknolojisinin 4,5 olmasına razı olacaktık. On motorda sorun teşkil etmeyen CAATSA, yetmiş motoru teslim alamamamızın gerekçesi olmuş. Hakan Bey bu durumu duyurmuş. Şu an faal olan beş Kaan’da Amerikan motoru var. Üretimi tamamlanan 35 Kaan, havalanmak için Senato’nun onayını bekliyor.
2026 yılında üretilecek uçaklara aynı tanklar gibi Türk motoru koyulması planlanıyor ki bu teslimat ithal motorlardaki gecikme nedeniyle 2028’e kalabilir. Zira uçaklar uçtukça eksikler tamamlanır, sorunlar çözülür. F-35’de en son baktığımda yapılan değişiklik sayısı 831’di. Genelde uçaklar ilk planlandığı tarihe yetişmezler. F-35, 8 yıl gecikti. Bu nedenle Kaan üretilecek nedeniyle, F16-F35-Euroflighter, hangisini/hangilerini alacaksak, almaktan imtina etmemeliyiz. Uçak filomuzun zayıf olması ordumuzun en büyük zaafı.
Bir ürünün Türk malı olması için içine giren bütün parçaların yerli üretim olması gerekmiyor. Ürünün Türk malı olarak tescil edilmesi gerekiyor. Yani yerli motor üretilmeseydi ve Kaan ile Altay ithal motorlar kullanmaya devam etseydi de Kaan ve Altay yerliydi, milliydi ve Türk malıydı.
Covite kadar iphone telefonların tamamı Çin’de üretildi. İçlerine giren parçalarda Çin malıydı. Ama iphone Amerikan malı. ’’iphone Çin malı’’ diyen bir Amerikalı ve/veya Çinli görmedim. F-35’in parçalarının çoğunun ithal olması, F-35’in Amerikan uçağı olmasını engellemiyor. F-35’in motorunun ana aksamını Bayraktarların satın aldığı PİAGGİO yapıyor.
Yanlış anlaşılmasın, Ak Parti döneminde, savunma sanayinde yerlilik oranının %20’den %80’e, ihracatın 200 milyondan 9 milyara çıkmasını ve yerli motor üretmemizi önemsiyorum. Asla küçümsemiyorum. Savunma sanayi Ak Partinin en başarılı olduğu alan. Türkiye gibi her fırsatta çelme atılan, teknoloji üretmesi ve kalkınması istenmeyen bir devletin ithalata olan bağımlılığını azaltması takdire şayan. Ürünlerimizde yerlilik oranının artması çok iyi. Yanlış olan, bazı parçaları ithal diye, medarı iftarımız olan ürünleri gözden düşürmeye çalışmak. Muhalefet Özgür Beyin Kaan’da yaptığı gibi yapılan doğru icraatları alkışlamalı, daha iyisini yapacağını iddia etmeli. Kaan ve Altay hepimizin iftihar vesilesi olmalı, bizi bölmemeli, birleştirmeli.
Tek başına Savunma Sanayinde başarılı olmak Türkiye’yi büyük devlet yapmaz. SSCB yıkıldığında, silah teknolojisinde ABD ile birlikte liderdi. Yüksek teknolojide, ilaçta, sağlık makinelerinde, madenlerde, enerjide, elektronikte, otomotivde ve ağır sanayide, velhasıl stratejik sektörlerin en azından dört, beşinde aynı başarıyı tekrarlamalıyız.