Mustafa DENİZ

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği, sonbahar döneminde iki kritik etkinliğe hazırlanıyor: 6-7 Ekim’de 9. Dünya Yatırımcı Haftası, 4-5 Kasım’da ise 9. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi yapılacak. Her iki etkinliğin de amacı, yatırımcıların finansal okuryazarlığını artırmak, sektörel bilgi paylaşımını derinleştirmek ve piyasaların geleceğine dair yol haritası çizmek.

Yatırımcı profili değişiyor 

Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Yönetim Kurulu Başkanı Pamir Karagöz’ün değerlendirmeleri hem yatırımcı sayısındaki dönüşüm hem de sermaye piyasalarının küresel ölçekteki rolüne dair önemli ipuçları veriyor. Karagöz, önümüzdeki dönemde Türkiye’nin finansal sisteminde sermaye piyasalarının çok daha etkin bir rol oynayacağını ve yatırımcı tabanının giderek çeşitlendiğini vurguluyor.

Profilde dönüşüm

2019’da 1,2 milyon olan bireysel yatırımcı sayısının 2023’te 8,5 milyona yükselmesi, sermaye piyasalarındaki en dikkat çekici gelişmelerden biri oldu. Ancak yüksek faiz ortamı bu ivmeyi törpüledi ve 2024 ortasında yatırımcı sayısı 6,4 milyona geriledi. Karagöz, bu düşüşe rağmen kadın ve genç yatırımcıların ilgisinin tarihi seviyelere ulaştığını belirtiyor.

Kadın yatırımcı oranı yükseldi

40 yaş altı yatırımcıların oranı %48’e çıkarak neredeyse yarıya ulaştı.

Bu tablo, yatırımcı kitlesinin yalnızca sayısal olarak değil, sosyodemografik açıdan da çeşitlendiğini ortaya koyuyor. Analistlere göre bu değişim, piyasanın uzun vadede daha derinlikli ve sürdürülebilir olmasını sağlayacak.

Yatırım fonlarında güçlü ivme

Karagöz’ün altını çizdiği bir diğer nokta ise yatırım fonlarına olan yoğun ilgi. 2025 Ağustos sonu itibarıyla bireysel yatırım fonu yatırımcı sayısı 5,3 milyona ulaştı. Fonların hem küçük yatırımcılar hem de kurumsal yatırımcılar için cazip bir seçenek haline gelmesi, piyasanın tabana yayılmasını kolaylaştırıyor.

Yabancı yatırımcı beklentisi

Türkiye’de son dönemde şirketlerin halka arz talebinde ciddi bir artış yaşanıyor. Karagöz’e göre, önümüzdeki dönemde faiz indirimleriyle birlikte hem yerli hem de yabancı yatırımcıların ilgisi yeniden artacak. Bu durum, borsada işlem gören şirket sayısının yükselmesine ve piyasa derinliğinin daha da güçlenmesine zemin hazırlayacak. Karagöz, pay senedi yatırımcı sayısının orta vadede 10 milyona ulaşabileceğini öngörüyor.

Sosyal medya uyarısı

Karagöz, özellikle genç yatırımcıların sosyal medyada yayılan yanlış bilgilere karşı dikkatli olması gerektiğini de vurguluyor. Yatırım kararlarının “kulaktan dolma” bilgilerle değil, SPK tarafından yetkilendirilmiş uzmanlardan alınacak profesyonel destekle verilmesinin önemine işaret ediyor.

Kadınların rolü ve sürdürülebilirlik

Karagöz’ün üzerinde durduğu bir diğer konu da kadınların sermaye piyasalarındaki artan rolü. Kadın yatırımcıların sayısındaki yükselişi olumlu bir gelişme olarak değerlendiren Karagöz, şirket yönetimlerinde de kadın liderlerin daha fazla yer alması gerektiğini savunuyor:

“Kadınların karar mekanizmalarındaki temsili, sürdürülebilir kalkınma ve kurumsallaşma açısından kritik bir zorunluluk.”

Küresel ölçekte hedefler

Türkiye sermaye piyasalarının ürün çeşitliliği, düzenleyici çerçevesi ve teknolojik altyapısıyla dünya standartlarında olduğunu dile getiren Karagöz, önümüzdeki dönemde küresel ölçekte daha güçlü bir rol üstlenileceğini ifade ediyor. Ekim ayında gerçekleştirilecek 9. Dünya Yatırımcı Haftası ve Kasım ayında yapılacak 9. Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, bu vizyonun uluslararası ölçekte duyurulması açısından kritik öneme sahip.

Pay senedi bakiyeli yatırımcı sayıları

Yıl	Yatırımcı sayısı
2019	1.203.438
2020	1.988.940
2021	2.355.070
2022	3.783.487
2023	7.643.862
2024	6.839.739
2025/9	6.398.503

 

Yatırımcıların pay senedi varlıkları (Milyon TL)

Yıl	Yerli Yatırımcılar	Yabancı yatırımcılar	Toplam
2019	185.780	290.400	476.180
2020	380.788	361.667	742.455
2021	524.698	347.679	872.377
2022	1.835.562	760.444	2.596.006
2023	2.599.965	1.556.724	4.156.689
2024	3.605.885	2.105.921	5.711.806
2025/8	4.576.525	3.083.767	7.660.292

 

Portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilen portföy büyüklükleri (Milyar TL)

Yıl	Portföy tutarı (milyon TL)
2021	653
2022	1.575
2023	3.165
2024	6.891
2025/8	10.097

Halka arzlar

Yıl	Şirket sayısı	Sağlanan kaynak (milyar TL)
2021	52	21.6
2022	40	19.3
2023	54	79.3
2024	34	59.8
2025/9	13	30.6