Tüm dünyada en büyük çevresel problemlerden biri haline gelen hava kirliliği, artık insanların en temel hakkı olan temiz hava soluma hakkını bile tehdit edecek boyutlara ulaştı. Özellikle sanayide ve konutlarda kullanılan kalitesiz yakıtlar ve ulaşımda kullanılan araçların sayısının artması hava kalitesini olumsuz etkileyen faktörlerin başında geliyor. İnsan sağlığının bozulmasına, fiziksel zararlara ve ekonomik kayıplara yol açan bu kirliliğin, atmosferde oluştuktan sonra insan eliyle tekrar temizlenebilmesi ise mümkün değil.

DÜNYADAKİ HER 8 ÖLÜMDEN BİRİNİN SEBEBİ KALİTESİZ HAVA

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da, hava kalitesi açısından daha yaşanabilir bir çevrenin sağlanması, hava kirliliğine sebep olan kirleticilerde Avrupa Birliği direktiflerinde belirtilen sınır değerlerin altına ulaşılması için çalışmalarını sürdürüyor. Şimdi bu çalışmalara bir yenisi daha eklendi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bünyesinde Avrupa Birliği ile Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen CiyAir projesi; Türkiye’nin Avrupa Birliği Çevre Müktesebatı kapsamı ve taraf olduğu sözleşmeler doğrultusunda, vatandaşların soluduğu havanın kalitesini ve dolayısıyla yaşam kalitesini yükseltmeyi ve kamuoyunda farkındalık oluşturmayı hedefliyor.

PROJE, AVRUPA HAREKETLİLİK HAFTASINDA TANITILDI

Projenin tanıtımı 16–22 Eylül tarihleri arasında kutlanan Avrupa Hareketlilik Haftası çerçevesinde Avrupa Birliği Delegasyon Başkanı Christian Berger ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Mehrali Ecer’in katılımı ile Konya’da yapıldı. Yüzde 2.5 ile en fazla bisiklet kullanan ili unvanına sahip Konya’da gerçekleştirilen bir dizi etkinlikte, tüm Türkiye’ye temiz hava solumak için bireylerin yapabileceği katkılar anlatıldı “Sen de temiz hava solumak istiyorsan, toplu taşıma kullan, yürü ve daha fazla bisiklete bin” mesajı verildi.

CityAir Projesi kapsamında Türkiye’nin farklı şehirlerinde hava kalitesine esas envanter ve modelleme için bir dizi çalışma gerçekleştirilecek. Proje kapsamında, ayrıca 36 ay boyunca Türkiye’nin farklı şehirlerinde çok sayıda farkındalık ve iyileştirme çalışmaları yürütülecek. Proje, Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Uşak, Adana, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Mersin, Osmaniye, Amasya, Çorum, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Sivas, Tokat, Afyon, Aksaray, Antalya, Burdur, Isparta, Karaman, Kayseri, Konya, Nevşehir ve Niğde illerini kapsıyor.

CHRISTIAN BERGER: HİÇBİR ŞEY ALDIĞIMIZ NEFESTEN DAHA KIYMETLİ OLAMAZ

Avrupa Birliği’nde yaklaşık 6.5 milyon kişinin her yıl hava kirlilğine bağlı sebeplerle felç, astım ve bronşit gibi hastalıklara yakalandığını söyleyen Avrupa Birliği Delegasyon Başkanı Christian Berger ise, “Her yıl 400 binden fazla kişinin yaşam süresi hava kirliliğine bağlı nedenlerle azalıyor. Oysa hiçbir şey nefes almaktan daha kıymetli olamaz. İşte tam da bu nedenle Avrupa Birliği standartlarını üst seviyeye getirmek için çalışıyor ve kentlerdeki hava kalitesini yakından izliyoruz. Bu konudaki bilgi ve tecrübemizi, Türkiye hükümeti ve belediyelerle paylaşmaktan memnuniyet duyuyoruz. CityAir projesi bu standartların Konya dahil olmak üzere Türkiye’nin pek çok şehrinde hayata geçirilmesini sağlayacak.”

Yapılan araştırmalara göre bisiklete binenlerin bisiklete binmeyenlere göre ortalama iki yıl daha fazla yaşadığını belirten Berger, 25 dakikalık tempolu yürüyüşün ise insan yaşamını ortalama 7 yıl uzattığına işaret etti. Hava kirliliğinin sağlık yönünden ekonomiye olan etkisinin tüm dünyada milyarlarca dolara ulaştığını vurgulayan Berger, “Avrupa Birliği’nde hava kirliliği ile mücadelenin tam olarak uygulanması yıllık 2 milyar Avro’luk ek maliyet yaratıyor. Ancak kirlilik kaynaklı sorunların çözülmesi sayesinde yılda 3.3 milyar Avro’luk doğrudan kazanç getiriyor. Sağlık ve çevre harcamalarının azalması sayesinde de 40 ile 140 milyar Avro’luk dolaylı kazanç elde ediliyor. Özetle çevreye yapılan yatırım hiçbir zaman boşa gitmiyor” şeklinde konuştu.

MEHRALİ ECER: YAŞAM KALİTESİNİ YÜKSELTMEYİ HEDEFLİYORUZ

Tanıtım toplantısında konuşan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Mehrali Ecer, “CityAir Projesi ile vatandaşlarımızın soluduğu havanın kalitesini ve yaşam kalitesini yükseltmeyi hedefliyoruz” dedi.

Proje ile birlikte hava kalitesinin iyileştirilmesine yönelik tedbirleri almak üzere yetkili makamların teknik ve idari kapasitelerinin artırılmasının hedeflendiğini belirten Ecer, ayrıca hava kalitesi ve hava kirliliği konularının belediyeler, karar vericiler, çocuklar, kadınlar gibi farklı kesimlerinde daha iyi anlaşılması çalışmalar yapılacağını da kaydetti. Ecer, şöyle devam etti:

“Soluduğumuz havanın kalitesi yaşamlarımızı doğrudan etkiliyor. Dünyada her 8 ölümden biri hava kalitesinin olumsuz olmasından kaynaklanıyor. Ülkemizde ve tüm dünyada hava kalitesini artırmak ve geleceğe sağlıklı bir dünya bırakmak için “Temiz hava, Kaliteli hayat” diyoruz ve Türkiye’nin hava kalitesini yükseltmek için çalışıyoruz. CityAir projesi ile, 31 ildeki temiz hava eylem planları güncellenecek. İl düzeyinde emisyon azaltma stratejileri oluşturulacak. Avrupa Birliği Çevre Müktesebatı’nın Hava Kalitesi ile ilgili başlığının hayata geçirilmesi ve uygulanması sağlanacak. Bu hedef doğrultusunda kamu bilinci oluşturma ve geliştirme ile kişilerin kendi şehirlerinde yaşam kalitesini artırmaya teşvik edilmesini hedefliyoruz.”

PROJENİN KAPSAMI

Hava kirliliği emisyon envanter sistemi hava kalitesi yönetimi için kullanılan çeşitli yazılım araçlarıyla geliştirilecek.

Güney İç Anadolu, Ege, Orta Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde bulunan 31 şehrimiz için Temiz Hava Eylem Planları güncellenecek.

Emisyon azaltma stratejileri uygulamaları ve kamuoyunda farkındalık çalışmaları ile hava kalitesinin arttırılması sağlanacak.

PROJENİN HEDEFLERİ

Rasyonel verileri temel alarak hava kalitesini değerlendirme kapasitesinin artırması.

2020 ile 2024 yılları arasında Temiz Hava Eylem Planları’nın güncellenmesi ve geliştirilmesi için yetkililere yardım edilmesi.

İl düzeyinde hava kalitesi için en uygun eylemlerin seçilerek uygulanması.

Kamuoyunda hava kalitesini geliştirme çalışmalarına dair farkındalık yaratılması.

Öncelikle hava kalitesinin kamuoyundaki farkındalık düzeyinin belirlenmesi için anket çalışmaları yapılacak.

Bu çalışmalardan çıkan sonuçlara göre, hava kalitesi yönetimi üzerine çalıştaylar, emisyon envanteri eğitimleri gerçekleştirilecek. Hava kalitesi değerlendirmesi ve modellemesi eğitimleri verilecek.

Çocuklar ve yaşlılar gibi seçili hedef gruplara ve hamileler, hastalar gibi risk gruplarına yönelik özgün içeriklerin geliştirilecek, bu içeriklerden broşürler basılacak ve dağıtılacak.

Genç nesle yönelik sosyal medya buluşmaları gerçekleştirilecek. TV ve radyo spotları hazırlanarak hava kalitesinin geniş kitleler tarafından anlaşılması sağlayacak.

Kamuya açık alanlar, okullar, il ve ilçe belediyelerinde hava kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.

Kamuoyunu bilinçlendirmek için atılacak adımlar:

Öncelikle hava kalitesinin kamuoyundaki farkındalık düzeyinin belirlenmesi için anket çalışmaları yapılacak.

Bu çalışmalardan çıkan sonuçlara göre, hava kalitesi yönetimi üzerine çalıştaylar, emisyon envanteri eğitimleri gerçekleştirilecek. Hava kalitesi değerlendirmesi ve modellemesi eğitimleri verilecek.

Çocuklar ve yaşlılar gibi seçili hedef gruplara ve hamileler, hastalar gibi risk gruplarına yönelik özgün içeriklerin geliştirilecek, bu içeriklerden broşürler basılacak ve dağıtılacak.

Genç nesle yönelik sosyal medya buluşmaları gerçekleştirilecek. TV ve radyo spotları hazırlanarak hava kalitesinin geniş kitleler tarafından anlaşılması sağlayacak.

Kamuya açık alanlar, okullar, il ve ilçe belediyelerinde hava kalitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılacak.