Çağlar ÇAĞATAY

Kamu Müteahhitleri ve İş İnsanları Derneği Başkan Vekili Nedim Şimşek, kamu müteahhitleri olarak deprem bölgesinde inşa edilecek afet konutlarını yaparken ham madde fiyatlarında artışla karşılaşmaktan korktuklarını belirterek, "Bizler her zaman olduğu gibi devletimizin yanında ihalelere giriyoruz” dedi. Şimşek, Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerden etkilenen bölgelerde mart ayından itibaren yapımına başlanacak konutlara ilişkin değerlendirmede bulundu. 

Fırsatçılara prim verilmemeli 

TOKİ eliyle yapılacak konutlara ilişkin ihalelerin başladığını ve müteahhitlik firmalarının da bu ihalelere girdiğini ifade eden Şimşek, “TOKİ, Gaziantep, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş gibi iller için ihalelere çıktı ancak burada ham madde konusunda stokçuluk olması nedeniyle sıkıntı yaşıyoruz. Müteahhitlik firmalarının korktuğu tek şey bu. Örneğin, yalıtım malzemeleri için '1 yıldan önce teslimat yapmayız' deniliyor. Bölgedeki demir çelik tesislerinin hasar alması bahane edilerek demir fiyatlarında yükseliş yaşanıyor. Ham madde temininde yaşanan bu durum, müteahhit firmalarımızı ürkütüyor. Şu an müteahhitler için en önemli sıkıntı bu. Kamu müteahhitleri olarak ham madde fiyatlarında artışla karşılaşmaktan korkuyoruz ama bizler her zaman olduğu gibi devletimizin yanında ihalelere giriyoruz. Bu konuda devletimiz fırsatçılara prim vermemeli.  Hükümetimizden stokçuluk yapanlarla ilgili önlem alınmasını bekliyoruz. Özellikle demir, yalıtım malzemeleri, kule, vinç bulamıyoruz. Geçen yıl 30 bin olan vinç kirası 200 bin TL oldu” dedi. 

Küçük parçalar halinde ihale önerisi

TOKİ'nin 400-500 konutluk paketler halinde ihale açtığına işaret eden Şimşek, "Bu konutların hızlı bitirilmesi için daha küçük parçalar halinde ihaleye çıkılmasını öneriyoruz. Bu konutların 1 yıl içinde bitirilmesi için tek bir müteahhide yüklenmek yerine birçok müteahhide bu işleri paylaştırmak daha doğru olur. 500 konutluk işi kaldırabilecek firmalar var ancak daha küçük parçalar halinde ihaleye çıkılırsa daha hızlı bitirilmiş olur." değerlendirmesinde bulundu. Şimşek, TOKİ konutlarında "tünel kalıp" şartı bulunduğunu anımsatarak şu ifadeleri kullandı: "Piyasada tünel kalıp sıkıntısı var. Sanayi anlamında üretimine hız verilirse konutları daha hızlı bitiririz. Şu an tünel kalıplar piyasada az bulunuyor, üreticisi az. Tünel kalıp üreten firmalar çoğalmalı. Hükümet bu firmaların sayısının artmasını desteklemeli. Aynı zamanda tünel kalıbın işçilik maliyetinde de depremden sonra artış yaşanıyor. İmalatıyla ilgili de zaten temin sıkıntısı çekiyoruz. Tünel kalıp yöntemi, perde beton olduğu için deprem konusunda tercih ediliyor."

Yurt dışına iş yapan firmalar da çalışmalara katılmalı

Şimşek, önerilerini ise şöyle anlattı: “Son iki yıl içerisinde, yüzde 300 ve 500 aralığında artan girdi maliyetleri ve tarihte benzeri görülmemiş fiyat artışları nedeniyle, uhdelerine aldıkları 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca ihale edilmiş işleri tamamlayabilme kabiliyeti kalmamış yüklenici firmalar yasaklı hale geldi. TOKİ’ye konut üreten müteahhitlerin yasaklı hale gelmesine neden olan sicil affının bir an önce uygulanmasını ve ihale süreçlerine dahil edilmesini istiyoruz. Yurt dışına çok sayıda Türk müteahhit gittiği için çok sayıda kalifiye elemanda o tarafa yöneliyor. Deprem bölgesinde mağduriyetin yaşanmaması, artmaması ve konutların bir yılda bitirilmesi için çok sayıda firmanın çalışmalara katılması gerekiyor.  Yurtdışına çalışan müteahhitlerin ve onlarla birlikte çalışan kalifiye elemanların bu bölgelere yönlendirilmesini elzem olarak görüyoruz.”

Sektör kalifiye eleman bulmakta zorlanıyor 

İnşaat sektöründe yurt dışı ihracatını da özellikle bazı kalemlerde durdurulması gerektiğini düşündüklerini belirten Şimşek şunları söyledi: “Bunun yanında çimento, demir, mantolama malzemeleri söylenebilir. Seramik üretimi ise sadece kendimize kadar yapabiliyoruz. Sağlıklı bir konut ihtiyacını hayata geçirmek istiyorsak bu çalışmayı bir an önce hayata geçirmek zorundayız. Müteahhit firmaları da bu noktada çok zorlanabilir, hatta batacak noktaya gelebilir. Burada depremzedeler de mağdur olur. Aynı zamanda müteahhit firmaları olarak kalifiye eleman bulmakta çok zorlanıyoruz. Maliyetler noktasında geçen yıl bir yevmiye 250 iken bu yıl 600-700 TL bandında. Belki yoğun sezonda 1000 TL’yi de bulabilir.  Aynı zamanda meslek liselerinde de inşaat bölümlerini açılması noktasında destek istiyoruz. Özellikle inşaat sektöründe istihdam edilen kaynakçı, demirci, kalıpçı, elektrik mekanik eğitimlerinin verilmesi gerekiyor. Sektörümüzün çekirdekten yetişen işçiye ihtiyacı var. Hükümetimizin çok ciddi adımlar atmasını bekliyoruz. Deprem bölgesindeki TOKİ konutlarının bir yıl içinde tamamlanabilmesi için bu ihalelere küçük ölçekteki müteahhitlerin de buradan yararlanması gerekiyor. Bu noktada ne kadar çok rekabet ortamı artarsa devlet o kadar kazanç sağlar.” 

Dernek olarak rapor hazırlanacak 

Depremin ilk anından itibaren çok sayıda firmanın elinden gelen makine, teçhizat, konteyner ve eleman desteğini sağladığını dile getiren Şimşek, hasar tespit çalışmalarına da mühendis desteği sağladıklarını söyledi. Şimşek, dernek olarak deprem bölgesindeki tespitlerine ilişkin bir rapor hazırlığını yürüttüklerini söyledi. KAMİAD olarak, depremin ilk saatinden itibaren afet bölgesinde yardımları ulaştırmaya devam ettiklerini belirten Şimşek, “ AFAD koordinasyonunda 82 tır, 98 adet iş makinası, 20 bin kişilik yemek, 345 kişilik geçici konaklama, 21 adet jeneratör, 45 adet yaşam koyteyneri, 1 milyon 216 bin TL nakti yardım, 30 hasar tespit ekibi uzmanı, 217 adet kırıcı ve kesici alet ile bölgede yer aldık almaya da devam ediyoruz” diye konuştu. 

Zemin etüdlerinin yapılması önemli 

Türkiye'deki konut yapım sürecinde müteahhitlik hizmeti yanında zemin etütlerinin de yapılmasının önem taşıdığını vurgulayan Şimşek, "TOKİ konutlarında zemin etütleri zaten yapılıyor. Depremde de o nedenle TOKİ konutları etkilenmedi. TOKİ konutları çok katlı olmadığı ve perde beton kullanıldığı için de etkilenmedi ancak özel sektör konutlarında müteahhit işini iyi yapsa dahi zemin etüdü olmadığı için sorun yaşanıyor. Aynı zamanda da tarım alanlarında yapılaşmadan kaçınılması gerekiyor" dedi.