Devreden mirasa sahip çıkanlar - (1.Bölüm)
Türkiye son yıllarda teknolojik alanda hızlı ve emin adımlarla ilerlemekte.
Elektrikli araç pazarında Togg’la üretim sektöründe dünya devleriyle hızla yarışa dahil olmuş,1960 yılların hayalleri süslediği Devrim Araba’larının yarım kalmış hikayesini tamamlamak üzere Togg üretim sahalarına geri dönmüş, seksen beş milyonluk bir ülkenin yarım kalmış hülyasını tamamlamak üzere dünyaya var olduğunu göstermiştir.
Teknolojik yarışlarda geri kalmadığını, hızla değişen dünyanın trendine uyum sağlamakta zorlanmayan milli teknoloji hamleleriyle hızlı ve emin adımlarla gece gündüz, milli seferberlik şuuruyla çalışan mühendisleri geçmişin acı kayıplarını, hızla silmektedir.
Osmanlı İmparatorluğu’ndan yorgun ve bitkin kalmış, yedi düvelle cephelerde vatan toprağının kalanını elinde tutmak ve var olma savaşını kanının son damlasına kadar mücadele eden ecdadımızı rahmetle anar, ruhları şad olsun.
Nuri Demirağ, Doğum: 1886, Divriği, Sivas, Osmanlı İmparatorluğu, ölüm: 13 Kasım 1957, İstanbul, Türkiye; sanayi ve havacılık tarihindeki en önemli girişimcilerinden biridir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında yaptığı çalışmalar, Türkiye’nin modernleşme sürecine büyük katkı sağlamıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında devletin açtığı demiryolu ihalelerini kazanan ilk Türk müteahhitlerindendir. Sivas-Erzurum, Samsun-Erzurum, Afyon-Dinar gibi birçok hattın yapımını üstlendi. Bu büyük projelerden dolayı kendisine “Demirağ” soyadı verilmiştir (Soyadı Kanunu’ndan sonra Mustafa Kemal Atatürk tarafından önerilmiştir).
• Türkiye’nin sanayileşmesi için özel sektör yatırımlarına öncülük etti. Beşiktaş’ta bir sigara kâğıdı fabrikası kurdu; bu, Cumhuriyet döneminin ilklerinden biridir. Çeşitli inşaat, enerji ve üretim alanlarında yatırımlar yaptı.1936’da Nuri Demirağ Tayyare Fabrikası’nı kurdu. Fabrika, Beşiktaş’ta bulunuyordu; aynı zamanda Yeşilköy’de bir uçak pisti ve hangar da inşa etti. Türk mühendis ve teknisyenleriyle birlikte yerli tasarım Nu.D-36 (eğitim uçağı) ve Nu.D-38 (çift motorlu yolcu uçağı) modellerini geliştirdi. Uçaklar, o dönemde test uçuşlarından başarıyla geçti ve yurt dışına (İran gibi ülkelere) satılması da gündeme geldi. Ancak devlet desteği verilmemesi ve bürokratik engeller nedeniyle fabrika 1940’ların sonunda kapandı. Yeşilköy’de kurduğu uçuş sahası yanında Türkiye’nin ilk özel pilot okulunu açtı. Burada Türk gençlerine havacılık eğitimi verilmiştir.
Çok partili hayata geçiş sürecinde Millî Kalkınma Partisi (MKP)’ni 1945’te kurdu. Bu parti, Türkiye’nin ilk muhalefet partilerinden biridir ve liberal ekonomi ile sanayileşme politikalarını savunmuştur. Nuri Demirağ’ın önemi; Türkiye’de yerli uçak üretimi fikrini ilk uygulayan kişidir. “Kendi uçağımızı yapmalıyız” anlayışını savunmuş, millî sanayi ve teknoloji vizyonuna öncülük etmiştir. Girişimciliği, yenilikçiliği ve milli sanayiye olan inancı ile Türk sanayi tarihinde önemli bir yer edinmiştir.