Bugün Azerbaycan ekonomisi Ermenistan’ın yirmi katından büyük. Azerbaycan her yıl Ermenistan’ın toplam milli geliri kadar büyüyor. Yani fark giderek daha da açılacak.

35 yıldır takip edilen politikalar Ermenistan’ı fakirleştirdi. Geri bıraktı. Geçmişte Türkeş ile görüşen ılımlı Ter Petrosyan’ın ekibinde yer alan Peşinyan, bağımsızlıktan sonra takip edilen politikaları eleştirerek, bu politikaları değiştireceğini ve komşularla iyi ilişkiler kuracağını deklere ederek seçimleri kazandı. Peşinyan’a göre Ermenistan’ın tükenmesinin başlıca iki nedeni var. Rusya’ya endeksli politikalar takip edilmesi ve Azerbaycan topraklarının işgali.

Rusya müttefiklerini zenginleştirmiyor. Refah getirmiyor. Kalkındırmıyor. Sunduğu en büyük imkan, müttefiklerinin vatandaşlarını düşük ücretlerle en basit işlerde istihdam etmek. Karabağ’ın işgali ise Ermenistan’ı en çok istifade edeceği iki komşusundan kopardı. İlerleyen süreçte, Gürcistan’da, Türkiye ve Azerbaycan ile çok iyi olan ilişkilerine zarar vermemek için mesafe koyunca, karasal bir devlet olan Ermenistan’ın dünyaya açılan tek kapısı İran oldu. Ambargolar altında inleyen, kendine faydası olmayan İran.

Peşinyan’a göre Karabağ’ın işgali Türkiye ile Azerbaycan ile ilişkileri berbat etmenin yanında Ermenistan’ı Rusya’ya mahkum etti. Ermeniler savunmalarını Rusya’ya devretmek zorunda kaldılar. Bunun sonucunda Rusya ne derse yapmak zorunda kaldılar. Yani Karabağ’ın işgali Ermenistan’ın elini kolunu bağladı. 

Karabağ zengin bir coğrafya değil. Ama Azerbaycan’ın işgal edilen diğer topraklarında çok zengin maden yatakları var. Fakat bu topraklara, hukuken Azerbaycan’a ait olduklarından, hiçbir ciddi firma yatırım yapmadı. Ermenilerin bu alanda teknolojik birikimleri olmadığından madenler ilkel usullerle yağmalanarak çıkarıldı. Gelirler Ermenistan’ın bütçesine değil yağmacı firmalarla ırkçı Ermeni politikacıların İsviçre’deki hesaplarına aktı. Peşinyan’a göre işgale en çok destek verenler, barışa karşı çıkanlar, banka hesapları en kabarık olanlar.

Muhalifleri, Peşinyan’ın yük olarak gördüğü Karabağ’dan planlayarak kurtulduğunu iddia ediyorlar. Peşinyan elini, kolunu bağlayan işgal bittikten sonra Rusya’ya mahkum olmaktan da kurtuldu. Rus tahakkümünü bitirebilmek için ‘’Rus askerleri bizi Azerbaycan’a karşı korumadı’’ tezini işleyerek Rus askeri üssünün kapatılmasını sağladı. İktidara gelir gelmez başlattığı, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle duraklayan Batıya yönelimi hızlandırdı.

Kremlin, Peşinyan’a siyasete atıldığı günden beri karşı. Seçimleri kazanamasın diye ellerinden geleni yaptılar. Seçim zaferine mani olamayınca Peşinyan’ı devirmek için darbe dahil her şeyi yaptılar ama başaramadılar. Öyle ki Azerbaycan’ın işgal altındaki topraklarını kurtarmasına ses çıkarmamalarının altında da Peşinyan’dan kurtulma hedefi vardı. Ermenistan işgal ettiği toprakları kaybedince, Peşinyan yıpranarak, iktidarı kaybedecek, yönetime Rusya yanlıları gelecekti.

Fakat Peşinyan işgalin bitmesinden hemen sonra yapılan seçimleri kazandı. Ondan fazla ihtilal teşebbüsünü bastırdı. Gelin görün ki Kafkasya’daki son müttefikini kaybetmek istemeyen Rusya durmuyor, durmayacak.

Erivan barış anlaşmasını imzalamak için Azerbaycan’ın isteklerinin çoğunu kabul etti. Fakat anayasa değişiklerini istese de kabul etmesi, kabul etse de referandumda halk oy vermeyeceğinden gerçekleştirmesi bugün için imkansız. Ermenistan komşularıyla normalleşmek için büyük adımlar attı, tavizler verdi. Fakat Türkiye ve Azerbaycan bu adımlara henüz mukabele etmediler. Bu yüzden kan kaybeden Peşinyan seçimleri kaybedebilir. Darbeyle devrilebilir. Böyle bir gelişme olursa iktidara fanatik Türk düşmanları gelir.

Erivan’da olası bir iktidar değişikliğinde Karabağ’la ilgili bir sorun olmaz. Fakat Zengezur koridoru başlamadan biter. Yani vuslat bir başka bahara kalır. Türk dünyasının ortasında çıban başı olur Ermenistan. Emperyalistlerin Türk dünyasına karşı kullanacakları bir çıban başı. Hem bu nedenle hem de Türkiye’nin kendisine atılan adımları önemsediğini, dostlarını desteklediğini göstermek için Peşinyan’a sahip çıkmalıyız.

Geçen hafta Paşinyan’ın Tayyip Beyi ziyaret etmesinin ardından, Aliyev ile Paşinyan’ın ay sonunda Dubai’de görüşecekleri duyuruldu. Demek ki anlaşma da mutabakat sağlandı. Peşinyan ülkesine döndüğünde ‘’Turan’ın kurulması bizim aleyhimize değil. Topraklarımızdan geçmeleri lehimize’’ dedi. Bunun üzerine Başpiskopos ‘’Peşinyan sünnetli’’ iddiasında bulundu. Ertesi gün darbe teşebbüsü yaşanan Ermenistan’da başta başpiskopos yüzlerce asker, polis ve din adamı tutuklandı. 

Peşinyan sünnetlimi bilmiyorum. Ama akıllı ve cesur bir devlet adamı olduğu ve vatanını çok sevdiği kesin. Seneye seçim var ve Peşinyan’ın seçimleri kazanması için hiçbir şey yapmadık. Anlaşma imzalanır imzalanmaz sınır kapılarını açmalıyız. Farklı şehirlere uçak seferleri koymalıyız. Turistlerin gidişini kolaylaştırmalıyız. Kredi vermeliyiz. Özetle Peşinyan’ın seçimleri kazanmasını sağlamalıyız. Peşinyan’lı Ermenistan’ı Türk dünyasına ekonomik olarak entegre etmemiz daha kolay olur.