Sedat YILMAZ

Türkiye, küresel destinasyondaki merkezi konumu, fiyat uygunluğu, kaliteli hizmet ve tesisleriyle rakip ülkelere karşı daha avantajlı bir yerde bulunuyor. İspanya, İtalya, Fransa ve Yunanistan’a göre Akdeniz çanağında birçok avantajı bulunan Türkiye de, bölgedeki savaşta barış yanlısı tavrının desteğiyle ilk çeyrekte gelen erken rezervasyonlarla yabancı ziyaretçide önemli bir ivme yakaladı. Türkiye’nin bu yıl 2019 turizm gelirine ulaşacağı öngörülüyor. Dolulukta zirve yapan Türkiye bu yıl 45 milyon turist ve 35 milyar dolar hedefine kilitlendi. Sadece kruvaziyer turizminde Galataport’a 250 gemi bekleniyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Mart 2022 verilerine göre yabancı ziyaretçi sayısının aylık bazda yüzde 129,7, ilk çeyrek bazında bir önceki yılın ilk çeyreğine göre yüzde 151,02 arttığını bildirdi. Sadece Mart ayında Türkiye’ye 2,08 milyonun üzerinde yabancı ziyaretçi geldi. Şubat ayında bu rakam aylık bazda 1,54 milyon idi. İlk çeyrek bazında Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı ise 4,9 milyonu aştı.

2020 yılında koronavirüsün tüm dünyaya yayılmasıyla başlayan turizmdeki durgunluk 2021 yılında aşının yaygınlaşmasıyla geçen yıla göre biraz daha hareketlendi, ancak seyahat kısıtlamaları sebebiyle 2019 yılı turizmdeki rakamlara ulaşamadı.

Aşılamanın yaygınlaşmasıyla 2022 yılına daha fazla umutla giren turizm sektörü 24 Şubat’ta başlayan Rusya – Ukrayna savaşı ve Çin’de yeniden ortaya çıkan Omicron vakaları sebebiyle bir duraksama yaşasa da 2021 yılı son çeyrek ve yeni yılın ilk çeyreğinde artan rezervasyonlarla Nisan ayı itibariyle yeniden ivme kazandı.

Sektörde bayram havası

Halen sektörel sürdürülebilirlik, tur operatörleri, personel sıkıntısı, satış kanalları ve dijitalleşme ile ilgili sorunlar yaşayan turizm sektörüne rağmen mevcut avantajlarıyla öncelikli tercih edilen ülke olan Türkiye, dış ve iç turizmiyle bayram havası yaşıyor.

Türkiye, küresel destinasyondaki merkezi konumu, fiyat uygunluğu, kaliteli hizmet ve tesisleriyle rakip ülkelere karşı daha avantajlı bir yerde bulunuyor.  Rusya’ya yönelik yaptırımlara karşılık doğu ve orta Avrupa’nın yanında dünyadan birçok ülkenin başta THY’nin geniş ulaşım ağı olmasının katkısıyla seyahat için Türkiye’ye yöneldiği gözleniyor.

Rusya Ulaştırma Bakanlığı haftada 350 uçuşa kadar iznin verileceğini, ayrıca uçak için blok koltuk satışının Rus firmalara tanınacak sayıya bağlı olduğunu bildiriyor. THY’nin küresel uçuş ağı genişliği turizme büyük destek niteliğinde. Geçen yıl 56,7 milyar dolarlık hizmet ihracatının birkaç yıl içinde katlanacağı tahminleri yapılıyor.

Pandeminin, Çin hariç bütün dünyada etkisini kaybetmesiyle Türkiye dahil küresel 500 milyon ziyaretçiyi içine alan turizm pazarı hareketlendi. Rusya, THY’nin istediği uçuş sayısının artırılmasını karara bağladı. TUI de kapasitesini 1,5 milyona yükseltti. Rusya ulaşımda sadece Türkiye’ye izin veriyor.

En uygun fiyatlar Türkiye’de

Türkiye’nin önemli turizm destinasyonlarından İstanbul, Antalya ve diğer bölgelerdeki turizm hizmetleri dünya ölçeğine göre daha ucuz olmasına karşılık hizmet ve tesis kalitesi oldukça yüksek. Bir günlük konaklama ölçeğinde yapılan uluslararası araştırmaya göre, konaklama, yeme-içme ve tur gideri sadece 70 sterlin civarında. Yunanistan’da bu rakam 80 sterline kadar çıkıyor. Almanya’da ise yabancı ziyaretçi aynı hizmete 90 sterlin ödenmek zorunda kalıyor.

Aynı hizmet Türkiye’nin turizm rakipleri İtalya’da 120 sterlini, İspanya’da 140 sterlini aşıyor. en pahalı şehir de 150 sterlin ile İspanya’daki Madrid olarak sıraya giriyor. Avrupa’da aynı hizmet ise İrlanda’nın Dublin şehrinde 300 sterlin, İngiltere’de 210 sterlin, İsviçre’de 154 sterline alınabiliyor.

Bu arada uygun fiyat ve kaliteli hizmet ve tesisleriyle Türkiye, bayramda tam doluluk seviyesini yakaladı. Muup Alaçatı ve Minas Otel İşletmeciliği Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Uzun bayramda ciddi bir ilgi gördüklerini belirterek, “Artan enflasyon nedeniyle bu yıl yazlık ev veya villa kiralama modelinin yerine uzun süre konaklamalarda butik otellerin, kısa süreli konaklamalarda yarım pansiyon ve her şey dahil sistemin tercih edileceğini öngörüyoruz. Konaklama maliyetlerinin artması ile tüketiciler kısa süreli konaklamalara yöneliyor. Şu anda tam doluluğa doğru gidiyoruz” diyor.

Alaçatı’ya gelmek isteyen misafirlerinin kendilerine ulaşmaları durumunda yurtdışından çok hesaplı gerekli indirimleri ve sürprizleri sadece bayramda değil yaz boyunca da sürdüreceklerini belirten Ersin Uzun, “Biz herkesin tatil yapmasını ve herkesin uygun fiyatla tatil yapmasını istiyoruz” diye konuşuyor.

Rusya’dan turizme destek

Batı ülkelerinin Ukrayna savaşı nedeniyle Rusya’ya uyguladığı ambargoyu açıcı uygulamaları gündeme elen Kremlin yönetimi turizm sezonunda yaşanan yoğunluk sebebiyle Türkiye’nin istediği ek uçuşlara izin verildi. Rusya’ya tek yönde haftada 108 uçuş için anlaşan THY talep ettiği 349 uçuşa karşılık Kremlin bu uçuşu 290 olarak açıkladı. Rusya Ulaştırma Bakanlığı geri kalan talebin duruma göre değerlendirileceğini bildirdi.

Rusya Ulaştırma Bakanlığı, daha önce gündeme gelen THY’nin 1,5 milyonluk blok koltuk satışıyla ilgili anlaşmanın Rus firmalara tanınacak sayıya bağlı olduğunu bildirdi. Haberi veren İzvestia gazetesi haber metninde, “Ankara pariteyi adil biçimde düzenlerse Rusya’dan Türkiye’nin tatil merkezlerine uçuşlara müdahale edilmeyecek” ifadesi yer aldı.

Ayrıca sektör temsilcileri Türkiye’nin bu tür anlaşmayı onaylaması durumunda Rus şirketlerinin de ekonomik zorluktan kurtulacağını belirtiyor. Rus turizm sektörü yetkilileri, blok koltuk satışının yalnızca Coral, Pegas ve Anex adlı Türk tur operatörlerinin yanında Rus şirketleri Fun&Sun ve Biblio Globus gibi firmalara da tanınmasını istiyor.

Rus havayolu şirketi Aeroflot İstanbul ve Antalya’ya seferlerine başlarken ayrıca Red Wings, Azimuth ve Rossiya şirketleri de Türkiye’ye yönelik uçuşlarını devam ettirecek. Türkiye’den Rusya’ya THY, Pegasus ve Corendon uçuş gerçekleştiriyor.

TUI Group Türkiye’ye yöneldi

Almanya Hannover merkezli Touristik Union International (TUI) Group yetkilileri Türkiye’ye yönelik kapasite artırmak için geçen hafta Türkiye’ye geldi.

Fethiye’de gerçekleştirdikleri toplantıda, 2019 yılında Türkiye’ye getirdikleri yabancı ziyaretçiden daha fazlasını getirmek için çalıştıklarını belirten TUI Group İcra Kurulu Başkanı David Burling sadece yaz değil, kış sezonu için de Türkiye’ye yönelik hazırlık içinde olduğunu söyledi.

Türkiye’de 1000 otelle anlaşmalı çalıştıklarını belirten Burling, Ege Bölgesi’nde yeni ve eski iş ortaklarıyla görüşmelere başladıklarını kaydetti. Burling Türkiye ile 40 yılı aşkın çalıştıklarını ve kendilerine ait TUI Havayolları ile de küresel yıllık 12 binden fazla uçuş gerçekleştirdiklerini belirtti. Burling bu yıl iyi bir turizm sezonunun gerçekleşeceğini ve sektörün yılı olumlu şekilde kapatacağını bildirdi.

Diğer yandan Hizmet İhracatçıları Birliği’nde başkan seçilen Türk Hava Yolları (THY) Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, “Hizmette ihracatı iki katına çıkaracağız” dedi. Türk Hava Yolları’nın (THY) tüm dünyaya yayılmış olan geniş uçuş ağını da hizmet ihracatının artması için kullanacaklarını belirten Ahmet Bolat, “Başta yazılım sektörü olmak üzere, yurt dışında ihalelere girecek firmalara lojistik destek vereceğiz, gittikleri ülkede yalnız bırakmayacağız” şeklinde konuştu.

Pandemi şartlarına rağmen 2021 yılını 56,7 milyar dolar ihracatla kapattıklarını ve hizmet sektörünün 25,2 milyar dolar dış ticaret fazlası verdiğini hatırlatan Prof. Dr. Bolat, başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere kendilerine verilen güven ve desteği boşa çıkarmayacaklarını ve bu yıl da rekor bir ihracat rakamıyla hedeflerini gerçekleştireceklerini söyledi.

Sektörel sorunlar çözülmeli

Pandemi ve Rusya – Ukrayna savaşı sonucunda tedarik zincirlerinin kırılması ve ülkelerde enflasyonların yükselmesinin turizm sektörünün önünde bir kırılganlık oluşturabileceğini belirten turizm yetkilileri, gelir seviyesi düşen insanlara yönelik yeni uygulamaların sahaya inmesi gerektiğini söylüyor.

Söz konusu süreçte en önemli olayın sektörel sürdürülebilirlik olduğuna değinen sektör temsilcileri, dünya genelinde seyahat eden yaklaşık 500 milyon kişinin daha uygun fiyat ve şartlarda turizm pazarında kalmasının sağlanması ve ziyaretçi sayısının artırılması konusunda tedbirler alınmasını istiyor.

Yönetiminde 4 binden fazla turizm acentesi bulunan Avrupa’nın en büyük turizm şirketi RTK Group Genel Müdürü Thomas Bösl, Antalya’da katıldığı toplantında 2022 yılı sezonunun önceki yıllara göre daha iyi geçeceğini tahmin ettiklerini, ancak memnun eden gelişmenin sürdürülebilir olabilmesi için yapılması gerekenleri açıkladı.

Thomas Bösl, yaptığı konuşmada sektörde sürdürülebilirlik için müşteri memnuniyetinden başlayarak hizmet kalitesinin geliştirilmesi, fiyat uygunluğu, personel sıkıntısının giderilmesi, tur operatörleri arasında tesanütün artırılması, satış kanallarındaki tıkanıklığın giderilmesi ve dijitalleşmenin sektör geneline yayılmasının gereğine vurgu yaptı. Bösl, sektörün çok düşük kâr marjıyla çalıştığını, komisyon sisteminin kurulmasını isterken tur operatörlerinin seyahat acentelerine nasıl satış yapacağı konusunda baskı yapmaması gerektiğini kaydetti.

Kruvaziyer turizminde atak

Diğer yandan Türk turizminde dikkat çeken diğer alan kruvaziyer seyahati. 27 Nisan’da İstanbul’a gelen ve bugüne kadar Türkiye limanlarına yanaşan en büyük yolcu gemisi olan Costa Venezia 5 günlük ziyaretten sonra bugün (2 Mayıs) Ege Denizi’ne açılmak üzere İstanbul’dan ayrılıyor. Galataport limanına demirleyen Costa Venezia, 323 metre boyunda, 5 bin 260 yolcu kapasiteli.

1 Mayıs itibari ile her pazar İstanbul Galataport’tan hareketle Türkiye ve Yunanistan limanlarını 8 ve 15 günlük 4 farklı program dahilinde gezecek olan yolcu gemisi, Kasım ayından itibaren Nisan 2023 tarihine kadar rotasını 12 günlük programı ile Doğu Akdeniz’e çevirecek.

Yüzen şehir olarak adlandırılan Costa Venezia yıllar sonra 2023 Nisan ayına kadar aralıksız düzenleyeceği seferleriyle İstanbul’u ana port olarak kullanan ilk büyük yolcu gemisi olacak. Mayıs ayından itibaren her pazar günü demir attığı Galataport da, dünyanın dört bir yanından gelen 5 bin yolcuyu ağırlamak için hazır bekleyecek.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy da kruvaziyer turizminin sektör ve ülke açısından son derece önemli olduğunu belirterek, bu yıl Galataport’a 250 kruvaziyer gemisini beklediklerini söylüyor.  

“İstanbul’un yıllar sonra kruise gemileri için tekrar homeport yani gelişlerin ve çıkışların olduğu homeport olması gerekiyordu” diyen Bakan Ersoy, “İstanbul çok şanslı. Homeport olmak için gerekli olan bütün özellikleri İstanbul’da. Michelin, İstanbul’u radarına aldı. 11 Ekim’e kadar İstanbul genelindeki restoranların tespitini yapıp, michelin yıldızların dağıtımını gerçekleştirecek” diyor.

Türkiye’nin bu yıl 42 milyon turist ve 35 milyar dolar turizm geliri hedeflediğini belirten Bakan Mehmet Ersoy, yeni port için çalışmalara başlandığını söylüyor. Ersoy, “Yeni Port için yer belli ulaştırma bakanlığımız çalışıyor, Yenikapı civarlarında bir çalışma var tamamlandıktan sonra tanıtımı yapılacak” ifadelerini kullanıyor.