Küresel ısınmayı kontrol altına alabilmek, karbon salımına son vermekten geçiyor. Avrupa Birliği de, 2050’de ilk karbon sıfır kıta biz olacağız, iddiası ile bir dizi uygulamayı hayata geçiriyor. Yenilenebilir enerji, 2050 net sıfır hedefinin en değerli kaldıracı. Yenilnebilir enerjinin yıldızı da yeşil hidrojen.

Dünya Enerji Ajansı Başkanı Dr. Fatih Birol, önceki hafta İstanbul’da, enerjideki son gelişmeleri değerlendirdi ve bir vizyon sundu. Dr. Birol’un yeşil hidrojen ile ilgili yaklaşımı da dikkat çekiciydi. ‘Türkiye, öncelikle yeşil hidrojenin alıcısını bulmalı.’ dedi. Yenilenebilir enerjiden elektrik üretiliyor. Bu elektrik kullanılarak üretilerek elde edilen hidrojene ‘yeşil hidrojen’ deniyor. Üretirken saf oksijen açığa çıkıyor. Tüketirken saf su elde ediliyor.

Peki, bu denli değerli bir ürün için, Dr Fatih Birol gibi deneyimli isim neden alıcı koşulu koyuyor?

Çünkü, çok yönlü bilinmezlere cevap aranıyor: kim alacak, nerede kullanacak, naıl depolayacak, nasıl taşıyacak ve en önemlisi maliyeti kaç para olacak?

İşte bütün bu süreç, öncü kuvvet AB tarafından cevaplanıyor.

Avrupa Komisyonu 4 yıl önce RePowerEU adlı yaklaşımla, enerjideki hedefleri ve yeşil hidrojen stratejisini ortaya koydu. 2030’a dek 10 milyon ton üreteceğiz dedi, yetmedi, 10 milyon ton da ithal edeceğiz, dedi.

Yeşil hidrojen ticareti yapılsın, pazar oluşsun diye banka kurdu. Avrupa Hidrojen Bankası, Kasım 2023’te toplam 800 milyon Euro tutarında ihale açtı. İkinci ihale, Ocak 2024 açıldı, 2.2 milyar Euro tutarındaydı. Üretin, alıcınız hazır, mesajını verdi. İlk ihale, 30 Nisan’da sonuçlandı.

132 başvuru yapıldı. 4 ülkeden toplam 7 proje, ihale kapsamında 720 milyon € hibe alacak.

Önümüzdeki 10 yılda toplam 1,5 milyon ton yeşil hidrojen üretecekler. İşte Fatih Birol’un söz ettiği ‘alıcı’ sürecini AB bu şekilde yönetmeye başladı.

Keza, Almanya, H2Global adlı devlete ait bir şirket kurdu. H2Global, 2036’ya dek her yıl 900 milyon

Euro tutarında hidrojen alımına başladı. Türkiye’de bu modeli takip edebilir. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır gibi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da bu süreci dikkatle takip ediyorlar. Varlık Fonu, bu amaca yönelik bir girişimi destekleyebilir. Yenilenebilir enerji ve yeşil hidrojen üretimi, kamu desteğini aldığı anda, B ve hatta dünya çapında değerli bir oyuncuya dönüşebilir. Cari açık başta olmak üzere, çok yönlü kazanımın anahtarı, yenilenebilir enerji ve yeşil hidrojen olabilir.

----------

İlk hidrojen ihalesinin şifreleri

Avrupa Hidrojen Bankası'nın ilk açık artırması, 17 Avrupa ülkesinden, 132 teklif aldı. Aralarından 119 teklif uygun ve kabul edilebilir bulundu. Teklifler, fiyatlarına göre sıralandı ve Avrupa İklim, Altyapı ve Çevre Yürütme Ajansı (CINEA) tarafından değerlendirildi.

Sunulan tekliflerde, yeşil hidrojenin kilogramı başına fiyatlar 0,37 € ile 4,5 € arasında değişiyor. Avrupa Hidrojen Bankası açık artırması ile 7 projenin alacağı sübvansiyon, 8 milyon Avro ile 245 milyon Avro arasında değişiyor. Açık artırma, yaklaşık 720 milyon€ hibe sağlıyor. 

Kazanan teklif sahipleri, Avrupa'da yenilenebilir hidrojen üretecek ve kendi üretim maliyetleri ile şu anda yenilenemeyen üreticiler tarafından yönlendirilen hidrojenin piyasa fiyatı arasındaki fiyat farkını kapatmak için bir sübvansiyon alacaklar.

Üretecekleri yenilenebilir hidrojen, çelik, kimya, deniz taşımacılığı ve gübre gibi sektörlerde kullanılacak. Seçilen projeler toplamda 1,5 Gigawatt elektrik (GWe) elektrolizör kapasitesini kapsayacak ve kazanan teklif sahipleri hep birlikte on yıl içinde 1,58 milyon ton yenilenebilir hidrojen (RFNBO - Biyolojik kökenli olmayan yenilenebilir yakıt) üreterek 10 milyon tondan fazla CO2 emisyonunu önlemeyi planlıyor. Bu projelerde alkalin, proton değişim membranlı (PEM) elektrolizörler veya her ikisinin bir kombinasyonu kullanılacak. Hibe sözleşmelerinin en geç kasım 2024’e kadar imzalanması bekleniyor. Doğalgaz ticareti ve nükleerden elektrik üretimi yeni bir evreye girerken, yeşil hidrojende yaşanan bu somut gelişmeler dikkate alınmalıdır.

---------

TRT’ye saygıyla

İnsanlık tarihinde, bir an kadar kısa belki de 60 yıl ama insan ömrü için çok değerli. En az üç kuşaktır, haber alıyor, eğleniyor, öğreniyor, sevinçlere hüzünlere ulusça ortak oluyoruz ekranında. İletişim ve yayıncılık; gerek teknolojik gelişmeler gerekse dijital dönüşümün en yoğun ve en hızlı hissedildiği alanlar. Türkiye Radyo Televizyon Kurumu, bir yandan varlık sebebi olan kamusal görevlerini yerine getiriyor bir yandan bu baş döndürücü değişime ayak uyduruyor. Zaman zaman kızıyoruz, kişiler yanlış yapıyor, kırıyor izleyeni. Ama ülkemizin değerine sarılıyoruz. Biliyoruz ki kurum, dimdik ayaktadır. Yayıncılıkta itibar sözünün karşılığıdır. Nice yıllara TRT. 60 yıldır evlerimize konuk olanlar, ekranda izlediklerimize, sanatçılara, oyunculara, şampiyonlara, ortak gurur ve sevinçlere, birlikte gözyaşlarına ve görmediğimiz ekran gerisindeki kahramanlara, saygılar ve teşekkürlerimizle…

-----------

TFF, oyalanma ve UNDP

Birleşmiş Milletler Kalkınma Ajansı UNDP, her ayın ilk gününde olduğu gibi, muhteşem içeriği ile Yeni Ufuklar bültenini yayımladı. İçerik muhteşem, çünkü her satırda iş var, her noktada fayda var. Mesela, Visa Türkiye ve Habitat Derneği ile başlatılan bir projede, 12 şehirden 11 genç “spor aracılığıyla toplumsal cinsiyet eşitliği, engellilerin toplumsal hayata katılımı, dayanışma, barış ve insan hakları” konularını öğrenecek. Bu bütünlük spor aracılığı ile sağlanacak, gençler Olimpiyat ve Paralimpik Değerler konusunda eğitim ve atölye çalışmalarına katılacak. 11 ildeki yıkıcı depremin ardından aralıksız çalışmalara yenileri ekleniyor. Trendyol iş birliğiyle yürütülen Yarının Köyleri projesinin ilk dijital merkezi Adana'nın Kürkçüler köyünde açıldı.

Geleceğini Kuran Genç Kadınlar projesinde 18-29 yaş arası ne eğitimde ne istihdamda yer alan (NEET) genç kadınlar, alanında uzman gönüllü kadın mentorlarla bir araya geliyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile yürütülen OSB’lerde Teknoloji Geliştirme Projesi kapsamında Manisa, Yalova, Çerkezköy ve Başkent OSB Yenilik Merkezleri açıldı. Okuyun, bilgilenin, katılın lütfen. Bu satırlara sığmayacak kadar çok faaliyet var.

TFF, genel kurulun 18 Temmuz’da yapılacağını duyurdu ve hala istifa, hala olağanüstü seçim arayanlar da katılsın.

Büyükekşi yönetimi, peki dese, 18 Temmuz değil 13 Temmuz’a mı gelecek olağanüstü seçim?

Yukarıda adı geçen kurumlar, futbolun büyük sponsoru olan isimler. Onlar akılcı işler yapıyor.

Çünkü, oyalanacak zaman yok! 

Unutmayın, siz bu cümleyi okuyana dek, dünyada yaklaşık 117 bin plastik şişe kullanılmış olacak.