Tüm yer bilimcilerin ortak paydada buluştuğu tek konu, İstanbul’da yakın bir zamanda ciddi bir deprem olacağı konusudur. Ancak gün ve saat verememekle birlikte hiçbir bilim insanı çıkıp da hayır bu bölgede deprem falan olmaz bu konuyla ilgili hiçbir önlem almanıza gerek yok, hayatınıza hiçbir önlem almadan devam edin diyemez.

Devletin bu konuyla ilgili tüm kurumları adeta teyakkuz halinde iken depremden etkilenecek Marmara Bölgesi’nde bulunan 11 il, belediye başkanlıkları AFAD, KIZILAY, valilikler, üniversiteler, halen beklenen deprem ile ilgili gerekli güvenlik seviyesine ulaşamamış olmamızın kaygısını taşımaktadırlar.

Şimdi diyeceksiniz ki Marmara Bölgesi’nde yıkılma ihtimali olan yaklaşık 500 binden fazla bina varken nereden çıktı bu fabrikalar?

Maalesef durum hiçte bu kadar basit değil çünkü deprem olduktan sonra ciddi mağduriyetlerin yaşanacağı bir dönemde, bu fabrikaların üretime devam etmesi çok hayati bir önem taşımaktadır. Ülkemizde tüm temel ihtiyaç maddelerinin üretildiği fabrikaların %40’ı Marmara Bölgesi’nde faaliyet göstermektedir.

Ayrıca depremin oluş zamanını bilemediğimizi söylemiştim yani deprem mesai saatlerinde olursa ve bu fabrikalar yıkılırsa yine on binlerce can kaybı yaşayacağız o halde ne yapmalıyız?

Bakınız, bu fabrikaların çoğu eski tip yapılar olmakla birlikte fabrikanın üretim ihtiyacına göre zaman içinde ilave eklemeler yapılarak tamamlanmış, bana göre %80’i deprem güvenli olmayan, faaliyetine ara veremediği için binasında herhangi bir iyileştirmede yapılamamış olan ancak depremde mutlaka ayakta kalması gereken binalar sınıfındadırlar.

Neden bu kadar kendimden emin yazdığıma gelince, biliyorsunuz görev yaptığım üniversite de deprem analizleri yapan bir laboratuvarın müdürlüğünü yaptığım için şu ana kadar analizini yaptığımız hiçbir fabrikanın TBDY-2018 şartlarını sağlamadığına şahit oldum… Fabrika sahiplerinin kendince haklı oldukları gerekçelere gelince: Böylesi bir analiz sonucunda eğer kötü bir sonuçla karşılaşırlarsa güçlendirme süresi boyunca fabrikada üretime ara vermeleri gerekecek, bu durum aynı zamanda hem ciddi bir maliyet hem de bu sürede işçilerin maaş ve SGK masrafları eklenince hiçbir fabrika sahibi bu tarz bir zararı göze alamazken, aynı fabrika sahipleri deprem olduğunda fabrikanın yıkılması riskiyle kumar oynamaya devam ediyorlar…

Oysa bugün onlar için ciddi bir önerim olacak:

Deprem enerjisini sönümleyen DAMPER sistemleri tamda onların bütün ihtiyaçlarına cevap verecek türden.

Bu sistemlerin en önemli özelliği fabrikalarda üretime ara vermeden binaya ilave olarak eklenen elemanlar ile yapıyı desteklemesi ve deprem olduğunda nasıl sismik izolatörler depremin elastik deformasyon enerjisini temelde karşılayıp sönümlüyorsa, damper sistemleri de yapıya kolon ve kirişler vasıtasıyla aktarılan deprem enerjisinin yaratacağı tüm deplasmanları azaltarak sismik enerjiyi sönümleyerek depremin binaya yıkıcı bir hasar vermesini engelliyor. Adeta sonradan yapıya ilave edilen logo parçaları gibi kısa sürede imal edilen ve fabrikalar için betonarme güçlendirmeyle kıyaslandığında ciddi bir maliyeti de olmayan güvenli ve hızlı bir seçenek olarak karşımıza çıkıyor. Bu konuyu merak edenler Deprem Güçlendirme Derneği Başkanı, İnşaat Yüksek Mühendisi Sinan Türkkan’ın Youtube videolarını izleyebilirler.

Buradan ülkemizin ekonomisine yön veren, çalıştırdıkları insanlarla istihdam yaratan, ödedikleri vergilerle devleti ayakta tutan, fabrika sahiplerine seslenmek istiyorum lütfen en kısa sürede fabrikanız için deprem performans analizi yapın ve sonuçlarına göre eğer fabrikanız TBDY-2018 koşullarını sağlamıyorsa güçlendirilmesi gerekiyorsa, DAMPER sistemi için DEGÜDER’den (Deprem Güçlendirme Derneği) bilgi alın. İnanıyorum ki deprem sonrası fabrikanızın halen ayakta kalması, çalışan hiçbir personelinizin ölmemesi ve yıllarca emek verdiğiniz işinizin yok olup gitmemesi sizin için hala çok önemlidir…