Tarımsal üretimi, gıda tedarikini ve arz-talep dengesini etkileyen küresel ve ulusal ölçekli çok sayıda değişiklik oldu. 2019 yılının sonunda yapılan 3. Tarım ve Orman Şurası pandemi nedeniyle ne yazık ki gündeme yeteri kadar gelemedi. Şura sonunda ortaya çıkan hedeflerinde güncellenerek artık bir takvime bağlanması gerekiyordu.  

Ayrıca Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılında yeni bir tarım ve orman vizyonu şart olmuştu ve Tarım ve Orman Bakanlığı 2024-2028 yıllarını kapsayan Stratejik Planı’nı yayınladı.  

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın sunuş yazısında Stratejik Plan’da Tarım ve Orman Bakanlığının orta ve uzun vadeli önceliklerinin belirlenip kaynakların stratejik önceliklere göre tahsis edilmesiyle kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılarak vatandaşların ihtiyaçlarına cevap verebilecek azami etkinin oluşturulması amaçlandığı ifade ediliyor.  

Yeni vizyonun iklim değişikliği, nüfus artışı, göç hareketleri, jeopolitik riskler, doğal afetler, salgın hastalıklar, güvenilir gıda, toprak ve su kaynaklarının azalması ve kirlenmesi, küresel gıda arz güvenliği, gıda milliyetçiliği, gıda ticaretindeki korumacı eğilimler ve tarımsal girdi fiyatlarındaki istikrarsızlık gibi etkenler dikkate alınarak belirlendiği kayıt altına alınıyor. 

Temel amaç ise; arz talep dengesini gözeten planlı üretim yapısıyla, uluslararası rekabet gücünü artıran, ileri teknolojiye dayalı, altyapı sorunlarını çözmüş, verimliliği yüksek, sürdürülebilir bir tarım ve orman sektörünün oluşturulması olarak belirlenmiş. 

Stratejik Planda yer alan Hedef Riskleri ve Kontrol Faaliyetleri içinde Hayvansal Ürünlerde Arz Güvencesini Sağlamak başlığı altında yer verilen konular hayvansal üretimde yaşanan sorunları ve hayvansal ürünlerin fiyatlarında yaşanan yükselişi net bir şekilde açıklıyor. 

Tespit edilen ilk risklerden biri kur etkisi ile girdi maliyetlerinin artmasının üretimi olumsuz etkilemesi olarak ön plana çıkıyor. Ardından süt fiyatlarındaki dalgalanmalar sebebiyle dişi hayvanların kesime gönderilmesi, hayvan hastalıkları ve zararlılarından kaynaklı hayvan ölümleri ve verim kaybı yaşanması, hayvan hastalıklarının yayılması sonucu işletmelerin ariliğini kaybetmesi ve iklim değişikliğinin yem bitkileri ve meralar üzerindeki olumsuz etkileri ve yem hammaddelerinde dışa bağımlılık sıralanıyor. 

Girdi fiyatlarındaki beklenmedik artışlar nedeniyle üreticilerin kâr oranının azalması ve diğer sosyoekonomik nedenler, yetiştiricilerin hayvancılıktan vazgeçmesinin nedeni olarak gösteriliyor. 

Yetiştiricilerin suni tohumlamayı tercih etmemesinin nedenleri arasında ise suni tohumlama zamanının belirlenememesi, kızgınlık süresinin kısalması ve kızgınlık belirtisinin azalması, suni tohumlama girdi fiyatlarının artması sayılıyor.  

Kontrol Faaliyetleri bölümünde ise aslında neler yapılması gerektiği açıkça yazılıyor. 

Stratejik Plana göre: Hayvansal üretimin iklim ve su kaynakları dikkate alınarak planlanması ve desteklenmesi, girdi tedarikinin yerli ve milli üretimle karşılanması ve sözleşmeli besiciliğin desteklenmesi sağlanacak. 

Bununla birlikte aşılama, karantina, veteriner denetimi gibi önlemlerin artırılması, inek ve düve kesimlerinin engellenmesi, sağmal inek sayısının korunması, mera ıslah ve amenajman projelerinin artırılması, kaba yem üretiminin artırılması, kuraklığa dayanıklı yem bitkileri ekilişlerinin özendirilmesi, mısır ve soya fasulyesi üretimi ile ilgili planlamalar yapılması ve üretiminin artırılması önemli başlıklar arasında.  

Hayvan hastalıklarının önlenmesi amacıyla; aşılama, karantina, veteriner denetimi gibi önlemler alınması, ülke genelinde hastalıklardan arilik ile ilgili çalışmalar yürütülmesi ve hastalıktan ari işletmelerin artırılması çalışmaları yapılması planlanıyor.  

Suni tohumlamada yaşanan sorunların çözümü için ise;  suni tohumlama uygulamalarının desteklenerek yaygınlaştırılması, yetiştiricilerin hayvan ıslahı ve suni tohumlama konusunda bilinçlendirilmesi, yetiştiricilerin ıslah faaliyetlerinin yönlendirici desteklemelerle artırılması, Ulusal Islah Eylem Planı kapsamında genomik seleksiyonla damızlık seçimi yapılarak ıslah faaliyetlerinin hızlandırılması çalışmaları yapılacak. 

Tüm bu çalışmalar sonucunda ise hedeflenen üretim miktarları şöyle; 

Kırmızı et üretimi 2024 yılında bugünkünün 2 katına yakın bir artışla 3 milyon 560 bin tona çıkacak. 2018 yılında ise 10 milyon tonu geçecek. 

Süt üretimi de 2 katına çıkarak 2024 yılında 44 milyon tona, 2028 yılında ise 135 milyon tona ulaşacak. 

20 milyar adet olan yumurta üretiminde ise 2024 yılı hedefi yaklaşık 40 milyar adet, 2028 hedefi ise 120 milyar adet.