Gelişmiş ekonomilerde Bahara girerken neler oluyor diye merak edip bir araştırma yaptım. Bugün size biraz bu konudan bahsetmek istiyorum. Bizim gibi seçimler için uğraşan bir çok ülke var. Halklar da seçim ekonomileri ve sonrasını düşünüp dertleniyor. Tabii ki her coğrafyada hayat farklı hissediliyor. Üretim, yatırım ve diğer ekonomik konular farklı cereyan ediyor.  Örneğin, ABD tüketici güveni iyimserliğini koruyor; Avrupa'da GSYİH durgun, Almanya ve Birleşik Krallık'ta ise durgunluk yaşanıyor; merkez bankaları faiz oranlarını elinde tutuyor; Avro Bölgesi'nde enflasyon düşüyor. Size küresel ekonomiyi böyle başlıklarla verebilirim. 

Amerika Birleşik Devletleri. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE), Aralık ayındaki % 0,2 artışın ardından Ocak ayında mevsimsellikten arındırılmış bazda %0,3 arttı. TÜFE, Ocak ayında %3,1 (yıllıklandırılmış) seviyesinde gerçekleşti; bu, Aralık ayında sona eren 12 aydaki %3,4'lük artıştan daha küçük bir artıştı. Çekirdek enflasyon Ocak ayında %3,9 (yıllıklandırılmış) seviyesinde değişmeden kaldı. New York Federal Rezerv Bankası'nın (NY Fed) Ocak 2024 Tüketici Beklentileri Anketi, bir yıllık enflasyon beklentilerinin Ocak 2021'den bu yana kaydedilen en düşük seviyeye ulaştıktan sonra değişmeyerek %3,0 seviyesinde kaldığını gösteriyor.

Avro bölgesi. Eurostat'ın flaş tahminlerine göre, GSYİH 2023'ün son çeyreğinde hem önceki çeyreğe hem de önceki yılın aynı dönemine göre marjinal (%0,1 oranında) bir artışla durgun kaldı. Bu, 2023 yılının tamamı için büyümeyi %0,6'ya getiriyor. Her ne kadar ekonomik aktivite yatay bir seyir izlese de ileriye dönük bazı göstergeler büyümenin daha da artacağına işaret ediyor. Durum hem ülkeye hem de sektöre göre değişiklik gösteriyor: 2023'te resesyona giren imalat yoğunluklu Almanya, 2023'te %2,5 büyüyen İspanya gibi hizmetlere daha fazla odaklanan ülkelerden daha kötü performans gösteriyor. Hizmetler ise artan ücretlerin etkisiyle büyüyor.

Birleşik Krallık. 2023'ün dördüncü çeyreğinde ortalama toplam ücret artışı %6,2 olurken, reel toplam ücret %1,4 arttı. 2023'ün dördüncü çeyreğinde işsizlik oranı %3,8'e düşerek bir önceki yıla geri döndü. Ekonomik hareketsizlik oranı %21,9 ile çeyrekte büyük ölçüde değişmedi, ancak bir yıl öncesine (Ekim-Aralık 2022) ait tahminlerin üzerinde. Yıllık artış, tarihsel olarak yüksek seviyelerde kalan uzun süreli hastalık nedeniyle hareketsizliğin sonucuydu.

Gelişmekte olan ekonomiler arasında Hindistan, 2023-24 için %7,3 büyüme öngörüyor; Çin yeni sosyal finansmanı artırıyor; Brezilya, Selic faizini beşinci kez yüzde 0,50 oranında düşürdü. Burada insan kendi ülkesini de istatistikleriyle gerçek olarak yazmak ister. Ama ne yazık ki yapamadık. Gelelim biz yine dünya piyasalarına. 

Çin. Devlet Döviz İdaresi (SAFE) tarafından açıklanan verilere göre, 2023 yılında Çin'e doğrudan yabancı yatırım girişi 2022 yılına kıyasla %82 azaldı. Finans kuruluşlarından gelen araştırma raporları, SAFE tarafından rapor edilen doğrudan yabancı yatırım akışlarındaki düşüşün, Çinli şirketlerin offshore listelemeleri, çok uluslu şirketlerin (ÇUŞ'lar) yeniden yatırıma aktardığı kazançlar ve şirketler arası borç akışlarıyla ilgili akışlardan kaynaklanabileceğini öne sürüyor. 

Hindistan. İmalat sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI), yeni siparişler ve üretimin desteğiyle Aralık ayındaki 54,9 seviyesinden Ocak 2024'te dört ayın en yüksek seviyesi olan 56,5'e yükseldi. Hizmetler PMI, yeni işletmelerin genişlemesi nedeniyle yükseliş eğilimini sürdürerek altı ayın en yüksek seviyesi olan 61,8'e (yukarı doğru revize edildi) ulaştı. Hizmetler sektörü Hindistan'ın GSYİH'sının %50'sinden fazlasını oluşturmaktadır.

Brezilya. Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (Copom), enflasyonun düşürülmesindeki ilerlemeyi dikkate alarak beşinci kez Selic faiz oranının yıllık 0,50 puan düşürülerek %11,75'ten %11,25'e indirilmesine karar verdi. son iki yıl. Copom, bu azalmanın enflasyonun yakınsamasına yönelik stratejisiyle tutarlı olduğu yargısına varıyor. Senaryo beklendiği gibi gelişirse, komite üyeleri oybirliğiyle bir sonraki toplantılarında aynı büyüklükte daha fazla azaltım öngörüyorlar.

Rusya. Açıklanan ilk veriler, Rusya'nın 2023'te tahmincilerin beklediğinden biraz daha yüksek, %3,6'lık bir büyüme gösteriyor ancak kaynaklar arasında önemli tutarsızlıklar var. Örneğin, Rusya Merkez Bankası (CBR) büyümeyi %2,5 olarak değerlendirirken, Uluslararası Para Fonu %3,0 olarak tahmin etti. Rusya'nın GSYİH büyümesinin 2024'te yavaşlayacağını gösteriyor. Şubat CBR tahmini, GSYİH'nın %1,0-2,0 oranında büyümesini bekliyor; IMF %2,6, OECD ise %1,8 bekliyor. 

İşte Dünya ekonomisi bugünlere böyle geldi ve bundan sonrasının planlarını yapıyor. Ülkemiz seçim sonrasını bekliyor.