Geçen gün İstanbul Teknik Üniversitesi TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Burcu Özsoy ile yaptığım bir röportajda, Kutuplarda sıkışmış kalan tarihi konuştuk. 2000 yılından itibaren bu günkü olayları tahmin edebildiklerine şahit oldum. Yani demem o ki bu hava olayları tesadüf değil.  ABD, Kanada, Almanya ve Belçika gibi gelir düzeyi yüksek ülkeler, aşırı hava olaylarının yeni oyuncuları oldu. Biliyorsunuz daha önceki yıllarda ağır darbe ne yazık ki önlem alamayan yoksul ve savunmasız ülkelere iniyordu. Ama artık zengin fakir değil her ülke için çok fazla bir önem taşıyor yaşananlar. 

Çin, sel felaketinin sıkça yaşandığı bir ülke olarak bilinir. Ama bu yıl kuraklık çekiyor.  Ancak bu yaz, Almanya'nın bazı kesimlerinde yüzlerce kişi, sel sularında boğularak öldü. Belçika da sular altında kalmaya alışık olmayan ülkelerden. İklim bilimci Zeke Hausfather, Kanada ve ABD'nin Büyük Okyanus kıyısındaki kuzeybatı eyaletlerinde görülen aşırı sıcak hava dalgasını "korkutucu" olarak niteliyor. Bu bölgelerde hava sıcaklıklarının 40'lı derecelerin üzerine çıkarak rekorlar kırması, olağandışı orman yangınlarını da beraberinde getirdi. Şimdi ise ülkemiz ve Avrupa'nın güneyi daha önce rastlanmamış derecede aşırı sıcak, sel ve yangın felaketiyle mücadele ediyor.

Elsa Kasırgası geçen yıl 1 Temmuz'da oluştuğunda 2020 yılında Atlas Okyanusu'nda en erken oluşan ve isimlendirilen beşinci fırtına olarak rekor kırmıştı. Colorado State Üniversitesi, şimdiden Atlas Okyanusu'nda oluşan ve isimlendirilecek olan fırtınaların sayısıyla ilgili tahminini yükseltti.

Toprak nem oranları ve ağaç gövdelerindeki halkalara ilişkin kayıtlara göre ABD'nin Batı eyaletleri, 1580 yılından bu yana en kurak yazı yaşıyor. Los Angeles'taki California Üniversitesi'nden (UCLA) iklim ve yangın bilimci Park Williams, bu durumun orman yangınları açısından son derece olumsuz olduğunu söyledi. Biz ülkemizde birbirimizi yerken dünya da bu tip afetlerle uğraşıyor. Halkın büyük bir çabasıyla bir taraftan da yaralar sarılmaya başlandı bile. Ama bu durum bize gösterdi ki biz ülke olarak hemen birlik olabiliyoruz ama, koordine olamıyoruz. Nedense her zaman her yerde bir ayrımcılık ön planda. Ya da profesyonellere işi bırakmak yerine biz de atlıyoruz kaosun içine. Bu yangın felaketi bizi İnşallah biraz eğitir. 

2021 yazının iklimsel felaketler açısından iklim değişikliğinin aşırı hava olaylarının daha önce rastlanmayan yeni bölgelere kaydığına tanık oluyoruz. Bu ülkelerin içinde ne yazık ki biz de varız. 

İklim bilimciler; kömür, petrol ve doğalgazın yakılmasının sonucu olarak ortaya çıkan iklim değişikliğinin aşırı atmosfer olaylarını tetiklediğine ilişkin hemen hiç şüphe olmadığı görüşünde.

Guha-Sapir, sel ve yangın felaketleri dışında sıcak hava dalgalarının da gelecek için büyük bir risk oluşturduğunu, önlem için hazırlık yapmaya başlamamız gerektiğini söylüyor.

Bill Gates, “İklim Felaketinden Nasıl Kaçınılır” adlı yeni kitabında, insanlığın varoluşsal zorluğuyla mücadele etme konusunda gerçekten önemli olan sadece iki veri noktası olduğunu savunuyor: 

51 milyar ve sıfır. Birincisi, tipik olarak her yıl atmosfere eklenen tonlarca sera gazı sayısıdır. İkincisi, felaketten kaçınmak için ulaşmamız gereken sayıdır.

Karbon, olumsuz etkileri fiyatlandırılmadığı için bir enerji kaynağı olarak daha ucuz olmaya devam ediyor. Devletler, güvenilir ve kanıtlanmış oldukları için fosil yakıtları sübvanse ediyor. Yeşil prim, yeşil bir alternatif kullanmanın ek maliyetidir. Rüzgar türbinleri veya güneş enerjisi kullanarak elektrik üretmek gibi bazı durumlarda ülkeye bağlı olarak gider sıfır olabilir. 

Zengin ülkeler sıfır karbon seçenekleri için bir para ödeyebilirken,  bu durum ne yazık ki, şu anda Asya, Afrika ve Güney Amerika'daki bazı hızlı büyüyen ülkeler için mümkün değil. Yeşil prim, geçiş yapmak için mantıklı olacak kadar düşük olmalıdır ki tüm dünya rahat etsin.

Yani bu yaşadıklarımız bir öncü kuvvet niteliğinde. Eğer önlem alamazsak çevreye dikkat etmezsek başımıza gelecekleri yazmak bile istemiyorum. Ama şunu da unutmayın ki, Bill Gates 2010'da iklim üzerine bir TED Konuşması yaptı bugünleri o gün anlattı.